Türkiye’de son yıllarda yerli insansız hava araçları (İHA), tank ve roketler üretilirken yerli otomobil, yerli uçak ve yerli uydu üzerinde çalışmalar hızlandı. Milli sanayi hamlelerinin art arda hayata geçtiği günümüzde, üretim süreci daha basit olmasına karşın sanatsal birikim ve tasarım becerisi isteyen güneş gözlüğü pazarı dış ticarette kara delik oluşturuyor.
Türkiye’de hali hazırda küresel ölçekte markalaşan bir güneş gözlüğü firması bulunmazken, 80 milyon nüfuslu Türkiye’nin güneş gözlüğü ihtiyacı, büyük markaların üretimini Çin’de yaptırdığı ürünlerle karşılanıyor.
Konuya ilişkin soruları cevaplayan İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gözlükçülük Meslek Komitesi Meclis Üyesi Numan Hocaoğlu, Türkiye’de yüzde 100 yerli üretim güneş gözlüğü bulunmadığını söyledi.
"Türkiye’de şu anda güneş gözlüğü üretimi mevcut değil"
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan derlemeye göre, geçen yıl en fazla güneş gözlüğü ithalatının Çin’den gerçekleştiğini aktaran Hocaoğlu, “Geçen yıl ‘Optik tarzda işlenmiş camları olan güneş gözlükleri’, ‘plastik camlı güneş gözlükleri’ ve ‘diğer güneş gözlükleri’ başlıklarında gerçekleştirilen ithalatta, adet ve tutar bazında ilk sırayı plastik camlı güneş gözlükleri aldı. Bu kalemde geçen yıl toplam 6 milyon 78 bin 213 güneş gözlüğü ithal edilirken, ödenen tutar 108 milyon 742 bin 413 dolar oldu. Toplamda ise Türkiye’ye 2017 yılında ithal edilen 7 milyon 8 bin 765 güneş gözlüğü için, 135 milyon 323 bin 748 dolar ödendi.” bilgilerini verdi.
Gözlükle ilgili işletmelerin bir kısmının daha çok montaj yaptığını ifade eden Hocaoğlu, “Türkiye’de şu anda güneş gözlüğü üretimi mevcut değil ancak son yıllarda enjeksiyon tabir ettiğimiz baskı şeklinde üretilen çerçevelere ithal güneş gözlüklerinin camları monte edilerek piyasaya güneş gözlüğü olarak arz edilmekte. Ancak bunların miktarı total anlamda düşündüğümüzde çok az kalmaktadır. Yüzde 1-2 civarını geçmemektedir.” değerlendirmesini yaptı.
“Güneş gözlüğü veya optik çerçeve imal eden bir firmamız yok”
Hocaoğlu, optik gözlük üretimi alanında yaklaşık 10 imalatçının bulunduğunu belirterek, “Üretimi Türkiye’de yapan meslektaşlarımız mevcut. Ancak bunlardan bir kısmı ürünlerinin bir kısım yedek parçalarını yurt dışından ithal ederek burada birleştirip üretim yapmakta bir kısmı da yüzde 60 -70’ler seviyesinde burada imalat yapıp geriye kalan kısımlarını ithal ederek,piyasaya arz etmektedir. Küresel çapta markalaşmış bir güneş gözlüğü veya optik çerçeve imalatı yapan firmamız henüz bulunmuyor.” diye konuştu.
Hükümetin son yıllarda yerli üretim için sağladığı “süper teşvik”lerin sektöre katkı sağladığını bildiren Hocaoğlu, şöyle konuştu:
“Yerli üretilen gözlüklerin gözlükçülük müesseselerinde satışında 5 TL gibi ek bir bedel devlet tarafından firmalara ödenmektedir. Bu da yerli üreticiye ek bir destek sağlamaktadır. Optik gözlüklerde dahi piyasada satılan tüm ürünlere oranla kıyaslama yapıldığı zaman yerli üretim payının yüzde 5-10 aralığında olduğunu söyleyebiliriz.
Yine yukarıda bahsettiğimiz tarihte getirilen ek vergiler sadece gözlük çerçevelerin de değil gözlük yedek aksamına da getirildiğinden,ülkemizde üretim yapmak için elbette mutlaka ithalat yapmak gerekiyor. İthalattaki ek vergi yükünün çok yüksek oluşundan dolayı maliyetler artmaktadır. Özellikle Çin’de üretilen ürünlerin fiyatına baktığımızda, Biz de üretilenlerin maliyeti yüksek olduğundan rekabet etme şansımızın az olduğu görülmektedir.”
