Türk iş dünyasının çatı örgütü Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), iş adamlarının yaşadığı vize krizine el koyuyor. Son dönemde birçok Türk iş adamı ticaret amaçlı gideceği ülkelerden vize başvurusunda ret alırken, vize alan diğer pek çok iş adamı ise kötü muameleye maruz kalıyor. İş adamları Almanya’da köpekler tarafından aranıp saatlerce bekletilirken, Çin’de gece yarısı odaları basılıp aranmaya maruz kalıyor. Bu konuda gelen şikayetlerin artması TOBB’u harekete geçirdi. Çok sayıda iş adamının benzer sorunlar yaşadığını dile getiren TOBB Başkan Yardımcısı Halim Mete, gelen şikayetleri raporlayarak hem yurt içinde hem de yurt dışında ilgili makamlara sunmaya başladıklarını söyledi.
“Vize alamazsanız ticaret yapmanız mümkün değil”
Mete, TOBB’un ana görevinin ticaretin önündeki engelleri aşmak olduğunu vurgulayarak, iş adamlarının vize sorunları konusunda şikayetlerinin arttığını ve bu durumun TOBB’u harekete geçirdiğini söyledi. Mete, “Bir ülke ile ticaret yaptığınızda en önemli konulardan biri o ülkeden vize almak. O ülkeden vize alamazsanız ticaret yapmanız mümkün değil. Son dönemde vize konunda iş adamlarımızdan çok sayıda şikayet almaya başladık. Bir kısmı iş amaçlı gittiği ülkelerden vize alamazken bir kısmı ise gümrükte çok kötü muameleye maruz kalıyor. Gelen şikayetlerden yüzlerce iş adamımızın benzer sıkıntılar yaşadığını anlıyoruz” dedi.
“Şikayetleri raporladık”
İş dünyasından gelen şikayetlerin her birini örnek olarak olay, olay yeri ve kişi ve firma isimleri şeklinde raporlayarak hem yurt içinde hem de yurt dışında ilgili makamlara sunduklarını ifade eden Mete, “Somut örnekler çok daha etkili oluyor. Bunları çok önemsiyoruz. Gelen şikayetleri öncelikle sorun yaşadığımız ülkedeki bizimle aynı faaliyeti yürüten ticaret odaları birliklerine aktarıyoruz. Bu konuda girişimlerde bulunmasını istiyoruz. Türkiye’de ise bu konu ile birebir ilgili olan Ekonomi Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı’na yaşanan olayları iletip, daha sonra da takipçisi oluyoruz. Şikayet geldikçe aktarmaya devam edeceğiz” dedi.
Yaşanan sorunlar ticari ilişkileri zorluyor
Singapur’a seyahat eden bir grup iş adamının havalimanında gümrükte saatlerce tutulduğunu ve kötü muameleye maruz kaldığını dile getiren Mete, “Aslında ticaret yaptığımız ülkelerdeki iş adamlarıyla birebir sorun yaşamıyoruz. Onlar da bizimle iş yapmak istiyorlar” dedi. Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği Başkanı Başaran Bayrak da birçok Türk iş adamının son dönemlerde vize konusunda büyük sorun yaşadığını ve kötü muamele gördüğünü belirterek, “Türk iş adamlarına karşı bir taciz ve mobingle karşı karşıyayız. Almanya’da köpeklerle sadece Türk yolcuları arıyorlar, Singapur’da üç dört saat bekletiliyoruz, Çin’de iş adamlarımız gece yarısı yataktan kaldırıyorlar. Sıkı bir aramaya maruz kalıyorlar. İş yapmaya giderken bu tür olaylara maruz kalmak çok üzücü. Umarız en kısa zamanda sorunlar çözülür” dedi.
Türkiye ‘kısıtlanmış ülke’ kapsamına alındı
Avrupa ülkelerinin yanı sıra Çin, Singapur, Dubai gibi ülkelerde de Türk iş adamları önemli sorunlar yaşıyor. Halim Mete, Özellikle Çin ile ilgili çok şikayet aldıklarını belirterek, “Çin’in sanıyorum kendi iç güvenlik sorunu var. Bu nedenle kontrolleri artırmışlar. Türk iş adamlarının en çok sorun yaşadığı ülkelerden biri de Çin oldu” dedi.
Dubai’de Türkiye ‘kısıtlanmış ülke’ statüsünde. Esko Marine Genel Müdürü Erhan Esinduy, Çin ve Dubai’de yaşadıkları sıkıntıyı şu şekilde özetledi:
Çin Havalimanı’nda iki Türk iş adamı olarak özel bir odaya alındık. Saatlerce bekletildik. Üzerimiz arandıktan sonra bilgisayarımız, USB’lerimiz hepsinin içine bakıldı. Herkes geçti sadece iki Türk iş adamı olarak biz odaya alındık. Yine geçenlerde Dubai’de bir gemiye çıkacaktım Liberya bayrağı adına. Dubai’de ‘Mission Vize’ diye bir şey var. Gemiye çıkabilmek için özel bir vize gerekiyor. Orada da reddedildik. Çünkü Türkiye ‘restricted- nationality’ yani ‘kısıtlanmış ülke kapsamına alınmış.
İş dünyası hükümetten karşı yaptırım bekliyor
Sektör temsilcilerine göre hükümet vize başvurularında Türk iş adamlarına zorluk çıkaran, gümrükte ekstra kontrollere ve ekstra kötü muameleye maruz bırakılan ülkelere çeşitli yaptırımlar uygulamalı. Halim Mete ise bu konuda, “Benzer durumlar daha önce oldu. İran taşımacılıkta sorun çıkarınca bizim ülkemiz de resti çekti ve bu şekilde konu tamamen olmasa da kısmen çözüldü. Belki bizim de yaptırım uygulaması için hükümetimizi cesaretlendirmemiz gerekiyor” dedi.
Dubai’deki Gulf Ship Management Genel Müdürü Captan Behzat Esinduy ise “İnanıyorum ki, hükümet sorun çıkaran bu devletlerle kontratlarını gözden geçirip, ithalata bir takım yasaklar getirir, ya da gerekli diğer tedbirleri alırsa bu iş çözülebilir. Avrupa vatandaşlarına da benzer yaptırımlar uygulanmalı. Avrupa’da serbest dolaşım beklerken bu şekilde aşağılayıcı muameleye maruz kalıyoruz. Biz mesela Çin’den aldığımız bir red üzerine 8 milyon dolarlık havuz işimizi başka ülkeye yatıracağımızı bildiren bir mesaj attık. Bunun üzerine geri adım atıldı. Devletimizin elinde bundan daha büyük imkanlar var” dedi.
ABD vizesi için en erken randevu Ocak 2019’da
ABD’nin Türkiye Büyükelçiliği, Türk vatandaşlarının vize işlemi randevuları için en erken tarihin 2019 Ocak ayı olduğunu açıkladı. ABD Türkiye Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, 2019 Ocak ayından önceki randevu tarihlerinin dolu olduğu, ancak ABD’yi ziyaret etmek isteyen Türk vatandaşlarının vize işlemleri için 2019’un Ocak ayından itibaren randevu alabilecekleri belirtildi. Türkiye dışında yaşayan Türk vatandaşlarının da 2019 yılının Ocak ayından itibaren vize işlemleri için randevu alabileceği de belirtilen büyükelçilik açıklamasında, şu anda geçerli ABD vizesine sahip olan Türk vatandaşlarının ABD’ye giriş yapabileceği ifade edildi.
Büyükelçilik tarafından yapılan açıklamada, hızlandırılmış vize başvurularının reddedilmesi durumunda, Türk vatandaşlarının ikamet etmeseler bile başka bir ülkenin ABD Büyükelçiliği’nde başvuruda bulunabilecekleri belirtildi. Açıklamada, hali hazırda vize başvurusu bulunan Türkiye vatandaşlarına başvurularının iptal edilmesi durumunda kendilerine haber verileceği, ancak, ABD Büyükelçiliği tarafından bir bilgilendirme yapılmadığı sürece vatandaşların başvuru tarihlerinde bir değişim olmayacağına da dikkat çekildi.
Kaynak: Aysel YÜCEL / DÜNYA
