TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii- Turkish Aerospace Industry- TAI) Genel Müdürü Temel Kotil, kendi öz kaynaklarından 10 ton ağırlığında ve en az 20 kişilik bir genel maksat sivil helikopter üretimi için geliştirme programı başlattıklarını açıkladı. DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Temel Kotil, T625 için geliştirilen dişli kutusunun geliştirilerek bu helikopterde kullanılacağını vurguladı. Bu helikopterle birlikte TAI’nin mevcut ve geliştirilmekte olan üretim ve satış yetkisine sahip olduğu helikopter modeli sayısı 5’e ulaştı.
Tahmini süre 4 yıl
Temel Kotil TAI tarafından geliştirilen, Haziran ayında ilk uçuşunu yapması ve takip eden 2 yıl içinde sertifikasyonu tamamlanarak seri üretime hazır hale gelmesi tasarlanan T625 sivil helikopterin bulunduğunu hatırlatarak, yeni başlatılan 10 tonluk ve en az 20 kişilik genel maksat helikopterine ilişkin şu bilgileri verdi:
"T625 6 ton bir helikopter. 1400 beygir (gücünde) motoru var. TEI bu motoru yapıyor. Dişli kutusu da 6 tonluk bir helikopter için. Onu ‘upgrade' ediyoruz. Prototip olduğu için biz imal edeceğiz. T625 helikopterimiz inşallah bu yaz ilk kalkışını yapacak. İki yıl içinde sertifikasyonu biter. 4 yılda bitiririz diye bakıyoruz."
Temel Kotil tarafından açıklanan en az 20 kişilik helikopter geliştirme programı ile TAI’nin elindeki helikopter programı 5’e ulaştı. Bunlar ATAK, yeni versiyon saldırı helikopteri, T625 sivil helikopter, yeni 20+ genel maksat helikopteri geliştirme, Sikorsky T70 ortak üretim programlarından oluşuyor.
TAI, halen İtalyan yapımı Agusta A129 helikopterinin Türkiye uyarlaması olan özgün ATAK T129 saldırı helikopterlerini üretiyor. TSK, bu helikopterlerden 9’u erken duhul olarak adlandırılan tam konfigürasyon olmayan model olmak üzere 59 adet sipariş etmişti. Helikopterlerden 24 adeti teslim edildi ve üretim hattında da helikopterler bulunuyor. Bu helikopterin ihracat lisansı da Türkiye’nin elinde bulunuyor. TUSAŞ, özkaynakları ile ATAK helikopteri tarzında ancak daha büyük ve daha fazla faydalı yük taşıyabilecek yeni bir saldırı helikopteri programı başlattı. Bu proje hayata geçtiğinde Türkiye’nin 2 ayrı saldırı helikopteri modeli olacak.
TAI’nin ana yüklenici olduğu Sikorsky S70 genel maksat helikopterinin T70 olarak bazı alt sistemlerinin yerlileştirilmesini de içeren programda da anlaşma sağlanarak son aşamaya gelindi. Bu programda Türkiye, TSK, Emniyet, Orman Genel Müdürlüğü gibi çok sayıda kuruluş için 109 helikopter alacak. Sikorsky de aynı sayıda helikopterin TUSAŞ tarafından ihraç edilmesine izin verecek. T625 programı ise Türkiye’nin geliştirdiği ilk yerli tasarım helikopter olacak. Bu helikopterin tasarımı tamamlandı ve Haziran 2018’de ilk uçuşunu yapması planlanıyor. Hafif sınıf bir helikopter olan T625 ağırlıklı olarak sivil kullanım için tasarlandı. Bu helikopter için TUSAŞ iştiraki TEI 1400 beygir gücünde bir motor geliştiriyor.
Kaynak: Mehmet KAYA / DÜNYA
