Stratejik, büyük ölçekli ve ülkenin gelişmesine katkı sağlayacak yatırımlara uzun vadeli ve düşük maliyetli finansman oluşturacak Türkiye Varlık Fonu, ülke gündemindeki yerini alırken, dünyanın en büyük 15 ulusal varlık fonunun 11 trilyon dolara yakın kaynağı bulunuyor.
Cari fazla veren ülkelerin yabancı para rezervlerindeki artışı değerlendirme arayışından doğan ve dünyada çok yaygın kullanılan ulusal varlık fonları (SWF), uluslararası para sistemi ve finans sektöründe giderek daha fazla önem kazanmaya başladı.
Son dönemde ulusal varlık fonlarının gelişimi hız kazanırken, 2005'ten bu yana dünyada onlarca yeni fon yaratıldı. Fon yaratan ülkeler arasına Türkiye de katıldı.
Türkiye'de zaman zaman gündeme gelen varlık fonunun kuruluşuna ilişkin çalışmalar son dönemde hız kazandı. TBMM Başkanlığı'na geçen hafta sunulan Türkiye Varlık Fonu'nun kurulmasına ilişkin yasa tasarısının, bugün Plan ve Bütçe Komisyonu'nda ele alınması bekleniyor.
Tasarıya göre, Başbakanlığa bağlı, ana faaliyet konusu fonların kurulması ve yönetimi olan, profesyonel yönetim ilkelerine göre yönetilen, özel hukuk hükümlerine tabi Türkiye Varlık Yönetimi Anonim Şirketi kurulacak. Şirket tarafından Türkiye Varlık Fonu hayata geçirilecek. Ayrıca, gerek görülmesi halinde Türkiye Varlık Fonu'na bağlı alt fonlar kurulabilecek. Tasarıyla Türkiye Varlık Fonu'nun kaynakları da belirlendi.
Fonların devi ABD'de
Ulusal Varlık Fonları Enstitüsü'nden (SWFI) derlenilen verilere göre, dünyanın en büyük 15 varlık fonunun toplamda 10 trilyon 793,5 milyar dolar değerinde kaynağı bulunuyor.
ABD'den Social Security Trust Funds, 2 trilyon 813 milyar dolarlık fon büyüklüğüyle sıralamada başı çekerken, bunu 1 trilyon 918 milyar dolarla Japonya'dan Government Pension Invesment Fund takip ediyor.
Türkiye'de çalışmalarına başlanan varlık fonunun büyüklüğüne ilişkin de Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, bir süre önce, 200 milyar dolara ulaşabileceğini belirtmişti. Türkiye Varlık Fonu'nun, 200 milyar dolar ile ülke fonları büyüklüğünde ilk 20'ye girmesi bekleniyor.
"Kaynak yaratımında sorun olmayacağını düşünüyorum"
DenizBank Özel Bankacılık Sermaye Piyasası Araçları Yönetmeni Orkun Gödek, Türkiye'nin, G20 üyesi bir ülke ekonomisi olarak ulusal varlık fonu konusunda geç kaldığını söyledi.
Küresel çapta genelde emtia üreticisi ve döviz fazlası olan ülke fonlarının dikkati çektiğini, ulusal varlık fonu bulunan ülkeler arasında bütçe fazlası vererek tasarrufları doğru bir biçimde yönetmek isteyenlerin de bulunduğunu ifade eden Gödek, şunları kaydetti:
"Dünyada en büyük 15 fona bakıldığında, Haziran 2016 itibarıyla 250 milyar dolardan 2,8 trilyon dolara uzanan geniş bir dağılımla karşılaşıyoruz. Türkiye Varlık Fonu'nun, büyük altyapı projelerine finansman sağlamada kullanılması ve gerektiğinde ülke finans varlıklarının değer kaybının önüne geçmesi için ilk etapta en az 1 milyar doların üzerinde bir büyüklüğe sahip olması ve zaman içerisinde 10-15 milyar dolar seviyelerinin üzerine ulaşılması gerek."
Türkiye Varlık Fonu'nun yapısına da değinen Gödek, İşsizlik Fonu'na bakıldığında 100 milyar lira sınırına dayanan bir rakamla karşılaşıldığını ifade ederek, şöyle devam etti:
"Özelleştirme gelirleri, bütçe fazlası, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) gibi fonlardan devrolunan nakitler ile yurt içi ve yurt dışı piyasalardan borçlanma gibi durumlar dikkate alındığında, kaynak yaratımında sorun olmayacağını düşünüyorum. İlerleyen dönemlerde vatandaşların da yatırım yapabildiği farklı durumlardan söz edebiliriz. Şayet iyi getiri sağlandığı ve ülkenin önemli alt yapı projelerinde ucuz borçlanma imkanın yaratıldığını görürsek yurt içi tasarruf bilincinin oluşması sürecine de katkıda bulunabilir."
