Ankara Rusya Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Salih Yılmaz, TürkAkım doğal gaz boru hattının Türkiye'nin bölgedeki etkinliğini artırmasında önemli rol oynayacağını belirterek, "Türkiye ve Avrupa'yı Rusya'nın doğal gaz rezervlerine doğrudan bağlayan TürkAkım, enerji arz güvenliği için kilit bir çözüm olacak." dedi. Yılmaz, yaptığı açıklamada, gelecek ay faaliyete geçirilmesi planlanan TürkAkım ve bölgeye etkileri üzerine değerlendirmelerde bulundu.
Rusya ve Ukrayna arasında 2014'te yaşanan krizden sonra Ukrayna üzerinden geçen doğal gaz hattının tehlikeye girdiğini anımsatan Yılmaz, Rusya için en önemli alternatifin TürkAkım olduğunu söyledi.
Yılmaz, Rus gazını Almanya'ya taşıyacak Kuzey Akım-2'nin ABD'nin baskıları nedeniyle yakın dönemde faaliyete geçememe ihtimalinin, TürkAkım'ın stratejik önemini artırdığını ifade etti.
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin ABD'nin baskısına rağmen hattın önemi dolayısıyla Türkiye-Rusya iş birliğini desteklediğine dikkati çeken Yılmaz, şunları kaydetti:
"TürkAkım'da Bulgaristan sorunu hala devam ediyor. ABD ve bazı AB ülkelerinin telkini dolayısıyla Bulgaristan, TürkAkım'ın kendi topraklarından geçen kısmı için ağır davranıyor. Bu durum Rusya için önemli riskler içeriyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bu duruma işaret ederek, gerekirse alternatif çözümler bulunabileceğini söylemesi bu hattaki sorunları gündeme getiriyor. Türkiye ve Avrupa'yı Rusya'nın doğal gaz rezervlerine doğrudan bağlayan ve yıllık 31,5 milyar metreküp kapasiteye sahip TürkAkım, enerji arz güvenliği için kilit bir çözüm olacak."
"TürkAkım bölgedeki iş birliğini artıracak"
Yılmaz, "Post-Sovyet dönemde fiyat kartını Türkiye dahil birçok ülke için dış politika malzemesi olarak kullanan Rusya'nın, TürkAkım sonrası Türkiye'ye istikrarlı ve makul fiyata gaz satacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
TürkAkım'ın, birçok ülke için politik ve ekonomik etkiler oluşturacağını aktaran Yılmaz, "TürkAkım faaliyete geçtiğinde Türkiye ve Rusya, başta Balkanlar olmak üzere Orta Avrupa ülkeleri üzerinde enerji ve siyasal alandaki etkilerini kuvvetlendirecektir." diye konuştu.
Yılmaz, Rusya ve Ukrayna arasında Ukrayna üzerinden Avrupa'ya giden petrol hattı anlaşmasının 10 yıllığına yenilendiğini anımsatarak, "Doğal gaz konusunda Ukrayna'nın tek başına karar vermesi mümkün görünmüyor. ABD'nin tavrı bu konuda daha belirleyici olacak. Rusya, TürkAkım'ın devreye girmesi ve gazı Avrupa'ya satmasıyla Karadeniz'deki askeri ve ekonomik varlığını ABD'ye rağmen koruma altına almış olacak." ifadelerini kullandı.
"TürkAkım ile Ukrayna'nın transit ülke statüsü zayıflıyor"
ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oktay Tanrısever ise TürkAkım'ın Turkiye ve Rusya arasında transit ülkelere bağımlı olmadan doğal gaz ticareti yapma imkanı vereceğini ve Türkiye'nin enerji arz güvenliğini güçlendireceğini söyledi.
"TürkAkım proje ortağı ülkelerin enerji diplomasilerine önemli avantajlar sağlayacak" diyen Tanrısever, projenin başta Doğu Akdeniz olmak üzere enerji sorunlarının diplomasi ve bölgesel iş birliği perspektifiyle çözümlenmesi için güçlü bir zemin hazırlayacağını vurguladı.
Tanrısever, TürkAkım'ın gerçekleşmesiyle Ukrayna'nın transit ülke statüsünün önemli düzeyde zayıflayacağına işaret ederek, "Bu projenin en büyük kaybedeninin Ukrayna olacağını söylemek gerçekçi bir yaklaşım olacaktır. Rusya ile Ukrayna arasındaki enerji sorunlarının devam edeceği söylenebilir. Ukrayna'nın AB üyesi komşularla yakın iş birliğine giderek Rusya'ya bağımlılığını daha da azaltması beklenen bir diğer gelişmedir." değerlendirmesinde bulundu.
TürkAkım Projesi hakkında
Rus gazını Türkiye ve Avrupa'ya taşıyacak TürkAkım doğal gaz boru hattı, her biri yıllık 15,75 milyar metreküp kapasiteye sahip iki hattan oluşuyor. Birinci hattan gelecek 15,75 milyar metreküplük doğal gaz, Rusya'nın Anapa kentinden Kıyıköy'e taşınacak. Proje kapsamındaki ikinci hat üzerinden gönderilecek aynı miktardaki doğal gaz ise Türkiye'den Avrupa'ya ulaşacak.
Gazprom'dan 20 Kasım'da yapılan açıklamada, TürkAkım boru hattına doğal gaz temin edecek Russkaya Kompresör İstasyonu'ndan, Trakya kıyısındaki Kıyıköy'de yer alan alım terminaline kadar uzanan iki boru hattının da doğal gaz dolum işleminin tamamlandığı kaydedilmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in de katılımıyla 8 Ocak 2020'de İstanbul'da yapılacak törenle hattın açılması bekleniyor.
