Son dönemde birçok Türk yatırımcı Avrupa pazarına daha yakın olmak için Balkanlar’da yatırım yapıyor. Bu trendi gören Halkbank, Türk yatırımcıların Balkanlar’da daha rahat faaliyet göstermesi için çalışmalar yapıyor.
Konuyla ilgili olarak geçtiğimiz günlerde gazeteciler, Makedonya Türkiye Ticaret Odası (MATTO) ev sahipliğiyle Halkbank Makedonya Genel Müdürü Dr. Bilal Sucubaşı ile Halkbank’ın Üsküp’teki Business Center’da bir araya geldi. 2011 yılından beri sektörel bazlı ve bireysel bankacılık hizmeti verdiklerini belirten Sucubaşı, Makedonya’da toplam 15 bankanın yer aldığını ve bunların yüzde 75’inin yabancı sermayeli olduğunu söyledi. Halkbank’ın Makedonya’da toplam 40 şubesi olduğunu aktaran Sucubaşı, 516 çalışan ve 123 ATM’lerinin olduğunu kaydetti. Makedonya finans sektöründe pazarın yüzde 10’undan fazlasına sahip olduklarını belirten Sucubaşı, “30 bini kredi kullanıcısı olmak üzere 200 bine yaklaşan müşterimiz, 500’ü aşan çalışanımızla Makedonya’da en hızlı büyüyen banka olmanın mutluluğunu yaşıyoruz” diye konuştu.
Geçen yıl ihracatın ithalatı karşılama rakamının yüzde 74 olduğunu söyleyen Sucubaşı, Makedonya’da en çok ihracat yapılan ürün gruplarının arasında madencilik, otomotiv endüstrisi yan ürünleri, demir- çelik ürünleri, tekstil ve hazır giyim ürünleri, yaş meyve-sebze, gıda ürünleri ve şarap yer aldığını belirtti. Sucubaşı, başlıca dış ticaret ortaklarının da Almanya, Büyük Britanya, Yunanistan, Sırbistan, Bulgaristan, İtalya, Çin ve Türkiye olduğunu anlattı. Türk şirketlerinin yatırımından bahseden Sucubaşı, şu bilgileri verdi: “THY’nin günde iki seferi var, gelecek yıl dörde çıkarmayı hedefliyorlar. Pegasus da günde üç sefer yapıyor. LC Waikiki’nin 7 mağazası var, 10’a çıkarmayı planlıyorlar. Collezione ve Altınbaş’ın iki, Burger King’in ise beş mağazası bulunuyor.”
MATTO Başkanı Aydoğan Ademovski da Makedonya ve Türkiye arasında köprü olma faaliyetlerine devam ettiklerini belirterek, “Türkiye ile olan akrabalık ilişkilerimizi de göz önünde bulundursak, Balkan ülkelerinin Türk yatırımları için stratejik öneme sahip olduğunu düşünüyoruz. Üyelerimizin Makedonya’daki yatırımları 2 milyar dolara yaklaştı. Şu an 400 milyon dolarlık Makedonya-Türkiye ticari ilişkilerini ilk etapta 1 milyar dolara çıkarmak için çaba gösteriyoruz” dedi.
10 yıl vergi avantajı sunuluyor
Makedonya’da yatırım yapmanın ayrıcalıklarından bahseden Dr. Bilal Sucubaşı, şu bilgileri verdi: “Burada yatırım yapmak isteyen bir Türk şirketi, 10 yıllık kurumlar ile kişisel gelir vergisinden muaf oluyor. Ayrıca ihracat için de KDV ve gümrük vergisinden, belediye vergilerinden muaf tutuluyor. Altyapı desteği olarak doğal gaz, elektrik enerjisi, su ve kanalizasyon şebekesi bağlantısı veriliyor. Çok düşük kiralama bedeli ile 99 yıllığına arazi imtiyazı sağlanıyor. İstihdam sayısına göre 500 bin euroya kadar yatırıma hibe olarak devlet katkısı sağlanıyor.”
Oto sanayisine yatırım artıyor
Çağatay Kablo, Üsküp 1 Teknoloji Sanayi Serbest Yatırım bölgesinde 4 bin metrekarelik ve ilk aşamada 4 milyon euro oto sanayisine yönelik kablo üretim tesisi inşaatına başladı. İlk aşamada 100 kişiye istihdam sağlayacak olup önümüzdeki yıllarda tesis kapasite genişletilmesi adına ek 3 milyon euro yatırım planlanıyor. Murat Ticaret Kablo Sanayi AŞ, “Üsküp 2 Serbest Bölgesi” nde başta 7 bin metrekarelik ve 5 milyon euroluk üretim tesisi yatırımlarını başlatmış olup inşaat çalışmaları devam ediyor. Orta uzun vadede 20 metrekarelik ve 15 milyon euroluk yatırım hedefleniyor. Adalı Holding, Makedonya’nın güneyinde Yunanistan sınırına yakın Devlet Su İşleri’nin açtığı sulama barajı taahhüt ihalesini kazandı. İhale bedeli 45 milyon euro. İnşaat devam ediyor. Kaltun Madencilik AŞ, Girişim Elektrik AŞ ve Defacto gelecekte Balklanlarda yatırım yapmayı planlayan şirketler arasında yer alıyor.
45 Türk projesi hayata geçti
Makedonya’da aralarında Tav, Anadolu Grubu olmak üzere toplam 45 proje hayata geçti. Limak AŞ’nin Üsküp’te 50 dönüm arazi üzerine yaşam konutları, ofis, AVM, otel, rezidans karma projesi tasarlanıyor. Planlanan yatırım 200 milyon euro. Mevcut olarak arazi zemin çalışmaları ve otelin birinci faz inşaatı başladı. Bir diğer devam eden proje de Aselsan’ın. Şirket, Makedonya Karayolları tarafından açılan ve Koridor 10 olarak adlandırılan (Sırbistan sınırından, Yunanistan sınırına kadar uzanan) otoyolların üzerinde bulunan gişelerin modernizasyonu ve elektronik ödeme sisteminin uygulanması ihalesini toplam 18.7 milyon euro ile kazandı. Çalışmalar başlamış olup, projenin bitiş tarihi 2018 olarak belirtiliyor.
Kaynak: İrem ÇETİNGÖZ / DÜNYA
