Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ), Türkiye'nin en büyük 500 şirketinin belirlendiği Fortune 500'de, 34,8 milyar liralık net satış geliriyle birinci oldu.
Finansal kurumlar ve holding şirketleri dışındaki tüm sektörleri kapsayan Fortune 500 Türkiye araştırmasının sonuçları Fortune Türkiye yetkililerinin katılımıyla düzenlenen toplantıda açıklandı.
Türkiye'de imalat, ticaret, hizmet ve inşaat sektörlerini kapsayan Fortune 500 Türkiye çalışması, son dokuz yılda olduğu gibi, bu yıl da CRIF ve kardeş kuruluşu Dun & Bradstreet Türkiye ile birlikte hazırlandı.
Sonuçlara ilişkin bilgi veren Fortune Türkiye Yayın Direktörü Cüneyt Toros, TÜPRAŞ'ın 34,8 milyar liralık net satış geliri ile listenin ilk sırasında yer aldığını duyurdu. Toros, TÜPRAŞ'ın hemen arkasından Enerji Piyasaları İşletme AŞ'nin (EPİAŞ) 32,9 milyar liralık net satışla ikinci, OMV Petrol Ofisi'nin de 30,7 milyar lira satış geliri ile üçüncü sırada yer aldığını söyledi.
Fortune 500'de ihracatın hızı yavaşladı
Sonuçlara göre, geçen yıl listenin ilk sırasında bulunan BOTAŞ ise 29,6 milyar liralık net satışla dördüncü sırada yer aldı. Listede yer alan 500 şirketin toplam net satışları yüzde 9,4'lük artışla 930 milyar 885 milyon liraya yükseldi. 250,3 milyar lira satış gelirine sahip Fortune 500 Türkiye'nin ilk 10 şirketinin sektörel ağırlığı geleneği bozmayarak petrol ve enerji sektörü oldu. Listenin 500'üncü sırasında bulunan şirketin net satışı 315,1 milyon lirayı buldu.
Listede yer alan 393 şirket ihracat yaparken, 107 şirketin satışlarının tamamını yurt içinden elde etti. En fazla ihracat gerçekleştiren ilk beş şirkete bakıldığında Türk Hava Yolları (THY) listenin hazırlandığı 10 yılda hep ilk sıradaki yerini korurken, THY 2016 yılında 24,9 milyar liralık hizmet ihracatı gerçekleştirdi.
Listede 12,2 milyar liralık ihracatla Ford Otomotiv ikinci, 11,2 milyar liralık ihracatla Arçelik üçüncü sırada yer aldı. Tofaş, 9,8 milyar lira ihracatla dördüncü, Polimeks İnşaat ise 8,6 milyar liralık ihracatla listede beşinci sıranın sahibi oldu.
Geçen yıl satış gelirleri 10 milyar liranın üzerinde olan şirket sayısı 17 iken, bu yıl sayı 20'ye çıktı. Listede 268 üretim, 123 ticaret, 81 hizmet, 28 inşaat şirketi bulunuyor.
"10 yılda Turkcell ve Türk Telekom ilk 10 listesinden düştü"
İlk defa 2007 yılında açıklanan listede 10 yıllık rakamlarda yaşanan değişimlere ilişkin bir analiz yapan Cüneyt Toros, 10 yılda Türkiye'nin en büyük şirketlerinin net satış gelirlerini yüzde 18,6 artırırken, Apple'ın 10 yılda dolar bazındaki ciro artışının yüzde 776,4 artırdığına işaret etti.
Bu anlamda inovasyon ve dijital dünyaya uyumun önemine dikkati çeken Toros, şirket bazında bakıldığında 10 yıllık süreçte majör değişikliklerden bahsedilemese de yaşanan değişimi şöyle özetledi:
"Sektörel bazda bakıldığında 2007 yılında 5 tane petrol ve enerji şirketi, 2 bilgi iletişim şirketi, motorlu kara taşıtlar, otomotiv, elektrikli ev aletleri şirketlerimiz vardı ilk 10'da. Bu seneye baktığımızda petrol ve enerji şirketlerinin sayısı 7'ye çıktı. 5 sektörde faaliyet gösterirken 4 sektöre düştü ilk 10'daki şirketlerin dağılımı. Petrol ve enerji şirketlerinin ağırlığı daha fazla artarken, en hızlı büyüyen şirketler hikayesinde BİM var. Turkcell, Türk Telekom gibi şirketler de ilk 10 listesinden düştüler, ikinci 10'a indiler."
"İstihdam yeniden artış trendine döndü"
Toros, bu yılki listede üretim şirketlerinin cirosunun geçen yıla göre yüzde 6,4 arttığını belirterek, üretim dışı şirketlerin cirosunun ise yüzde 11,6 yükseldiğini söyledi. İhracatın TL bazında yüzde 6,74 artmasına rağmen dolar bazında yüzde 3,86 azalış kaydedildiğine dikkati çeken Toros, istihdama ilişkin şu bilgiyi verdi:
"2016 yılında bir önceki yıla göre istihdamda artış sağlandı. 2014 yılından 2015 yılına Fortune 500 şirketlerinin istihdamında bir düşüş vardı ama 2016 yılında bu yeniden artışa döndü. 1 milyon 117 bin kişiyi istihdam ediyor şirketler, bu da yüzde 3'lük bir artışı ifade ediyor. İstihdamda yeniden artış trendine döndüğümüzü söyleyebiliriz."
