400 firmayla görüşüldü. Çalışmadan çarpıcı sonuçlar çıktı. Buna göre, Türkiye’de bulunan 9 bin 978 Suriye ortak sermayeli firmada istihdam edilen kişi sayısı ortalama 7.3. Girişimcilerin yüzde 71.7’si savaş sonrasında ülkelerine geri dönmek istemiyor.
Çalışmaya göre, Suriyeli girişimcilerin Türkiye’ye gelmelerinde en etkili nedenlerin başında coğrafi yakınlık ve mevcut iş ağları geliyor. Girişimcilerin yüzde 59.4’ü Türkiye’de başarılı bir iş hayatına sahip olduğunu düşünürken, yüzde 48.4’ü ise Türkiye’deki iş ortamının diğer çevre ülkelere kıyasla daha iyi olduğunu düşünüyor.
Suriyeli firmaların büyük bir kısmı mikro ölçekli (yüzde 66) ve hizmetler sektöründe (yüzde 71) faaliyet gösteriyor. Hâlihazırda Suriyeli firmaların yüzde 75.4’ünün, Türkiye’ye gelmeden önce de girişimcilik faaliyetlerini sürdürdüğü görülüyor.
İHRACAT ODAKLILAR
Suriyeli firmalar daha çok ihracat odaklı. Anket bulguları dâhilinde en dikkat çekici olanlardan bir tanesi Suriyeli firmaların yüzde 55.4’ü ihracat yaparken, Türkiyeli firmaların ise yüzde 30.9’unun ihracat yapması.Suriyeli firmaların karşılaştığı en büyük zorluk ise, finansmana erişim.
Bu kapsamda Suriyeli firmaların en çok zorlandığı işlemler dâhilinde ticari banka hesabı açmak (yüzde 28), yerel para transferi yapmak (yüzde 27,3) ve kişisel banka hesabı açmak (yüzde 19,7) yer alıyor. İş sahibi olsun ya da olmasın, legal olarak Suriyelilerin banka hesabı açmamasının önünde bir engel bulunmamasına rağmen münferit banka kararları, yaptırımlar ve Suriyelilerin legal statüsünden kaynaklı olarak bu problemlerle karşılaşılabiliyorlar.
NELER YAPILMALI?
Rapora göre, Suriyelilerin Türkiye ekonomisine katkısının belirlenmesi gerekiyor. Yapıcı bir ekonomik entegrasyon politikası çerçevesinin oluşturulması ve Suriyelilerin hem ekonomik hem de sosyal uyumu hususunda -girişimci olsun ya da olmasın- Suriyelilerin ekonomiye olan katkılarının net bir biçimde belirlenmesine ihtiyaç bulunuyor.
Gettolaşma süreci daha derin bir analiz gerektirirken buna paralel olarak kentsel yoksullaşma programları daha fazla desteğe ihtiyaç duyuyor. Suriyelilerin sosyal uyumunda gettolaşma da, ön plana çıkan bir husus olarak dikkat çekiyor.
