Azerbaycan devlet petrol şirketi SOCAR’ın bünyesinde faaliyet gösteren Petkim’in Genel Müdürü Anar Mammadov, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de, Türkiye’den gelen bir grup gazeteciye çeşitli açıklamalarda bulundu.
15 üretim, 6 yardımcı tesisleri bulunan Petkim’in yıllık 3.6 milyon tonluk üretim yaptığını anlatan Mammadov, "60 tür ürün üretip, 50’den fazla ülkeye ihraç ediyoruz. Üretimimizin yaklaşık yüzte 60’ı iç pazarda satılıyor. Türkiye’de piyasası olmayan ürünleri dışarı satıyoruz. Tercihimiz her zaman iç piyasa." dedi.
“Yeni tesis fikrimiz var”
Yıllık 1-1.5 milyar dolar arasında satış rakamına ulaştıkları bilgisini paylaşan Anar Mammadov şunları söyledi:
“Biz Petkim olarak Türkiye’nin ihtiyacının yüzde 20’sini karşılayabiliyoruz. Petrokimya ürünlerinin yüzde 80’i ithal ediliyor. Bu Türkiye için bir sorundur. Cari açığın büyük kısmı petrokimya ürünlerinden kaynaklanıyor. Bu yüzden her zaman yeni yatırıma ilişkin fikirlerimiz var. Ama bu alanda yatırımlar çok büyük harcama gerektiriyor. O yüzden dikkatli davranıyoruz. Fizibilite çalışmaları sürüyor” diye konuştu.
Ne üretileceği önemli
Petkim’in etilen-propilen, aromatikler ve klor olmak üzere toplam üç üretim zinciri bulunduğunu kaydeden Mammadov, hangi zincirlere yatırım yapılabileceğine net bir şekilde karar vermenin önemini vurguladı. Mammadov şunları söyledi:
"Türkiye’nin çok büyük polipropilen piyasası var. Yıllık 2 milyon ton civarındaki tüketimin sadece yüzde 7’sini karşılayabiliyoruz. Polietilen piyasasında ise yıllık yaklaşık 1 milyon ton ile talebin yüzde 60’ını karşılayabiliyoruz. Petrokimya ürünlerinin sayısı o kadar çok ki hepsini üretemeyiz, hiçbir tesis de üretemez. O yüzden en çok ihtiyaç duyulanı, en ticari olanını üretiyoruz."
"Teşvik için başvurabiliriz"
Petrokimyada talep yüksek olduğu için yatırım ihtiyacının da büyük olduğunu anlatan Anar Mammadov, “Biz henüz devlete proje sunma aşamasına gelmedik, hazırlık aşamasındayız. Böyle yatırımları hayata geçirmek açıkçası teşviksiz biraz zor. Devlet desteği almadan fizibıl olamıyorsa tabii ki teşvik için başvuracağız. Projenin ekonomisi çalışmalı, ticarileşebilmeli. Tabii devlet teşviki çok büyük fark yaratır" diye konuştu.
1.5-2.5 milyar dolar arası
“Çok net şekilde, Türkiye petrokimya pazarındaki fırsatlardan yararlanmak istiyoruz” diyen Anar Mammadov şöyle devam etti:
"Tabii ki yatırım kararını vermeden önce çok ciddi bir fizibilite çalışması olmalı. Milyar dolarlardan bahsediyoruz. 2 milyar dolar civarında bir yatırımdan söz edebiliriz. Tabii bu çok net bir rakam değil, 2.5 milyar dolar da olabilir, 1.5 milyar dolar da olabilir.”
Cari açığın azalmasına katkı
Yeni petrokimya tesisi kurmaları halinde üretim zincirlerinden en ekonomik ve en etkilisini seçmeleri gerektiğini vurgulayan Anar Mammadov, “Ama hangisini seçersek seçelim, Türkiye’nin cari açığının azaltılmasına katkı sağlayacak. Yeni yatırımı da Türkiye piyasası odaklı yapacağız. O kadar pazarımız varken yurt dışına gitmeye meraklı değiliz” ifadelerini kullandı.
Star Rafineri Petkim’in hammaddesini ucuzlatacak
Petkim için hammaddeyi yurt dışından getirmenin lojistik açıdan maliyeti yükselttiğini ifade eden Anar Mammadov, şunları söyledi:
“Ayrıca kalitesi stabil olmuyor. İki günde bir nafta gemisi boşaltıyoruz. Spesifikasyonları farklı oluyor. Parafini, kükürt oranı farklı olabiliyor. Aldığımız hammadde kalitesine göre ince ayarlar yapmak zorundayız. Star Rafineri devreye girdiğinde naftayı sadece oradan alacağız. Bu hammadde kalitesinde standardizasyonu da sağlamış olacağız. Lojistik avantajımız da olacak. Komşu tesisten boru hatlarıyla alacağız. Ortak altyapı, ortak hizmet satın alma gibi başka sinerjilerimiz de olacak.”
İleride yeni bir rafineri daha yapılabilir
Star rafinerisinin iki amacı bulunduğunu kaydeden Petkim Genel Müdürü Anar Mammadov, “Birincisi Petkim’in hammadde ihtiyacını karşılamak ikincisi Türkiye’nin dış bağımlı olduğu dizel üretimini sağlamak. Star Rafineri’den sonra Türkiye dizelde yine dışa bağımlı kalmaya devam edecek. Türkiye piyasası o kadar büyük ve o kadar hızlı büyüyor ki, dünyadaki en büyük pazarlardan biri. Belki de ileride yeni bir rafineri daha yapılabilir” dedi.
Petkim sahasında yapmak maliyeti yüzde 30 düşürür
Anar Mammadov, Petkim alanında altyapıya sahip olmalarını yeni bir yatırım için en büyük avantajları olarak değerlendirdi. Mammadov, “Yeni bir yerde Petrokimya tesisi kursak maliyetimiz yaklaşık yüzde 30 daha yüksek olacak. Doğalgaz hatlarımız, limanımız var. Bu nedenle yeni yatırımımız mutlaka Petkim’in mevcut alanında olacak” ifadelerini kullandı.
Yüksek temettü dağıtan bir şirket
SOCAR'ın Petkim’i özelleştirme ihalesinden 2 milyar dolara aldığını hatırlatan Anar Mammadov, “Satın aldıktan sonra 760 milyon dolar daha yatırım yaptık. Son üç yılda çok yüksek temettü dağıttık. 2016’da yüzde 85, 2017’de yüzde 55’ini dağıttık. Yüksek temettü yüksek veren bir şirket olduk” dedi.
Kaynak: Mehmet KAYA / DÜNYA
