Şirket birleşme ve satın alımlarında ocak ateşiyle başlayan kıvılcım büyüyerek yıl başından bu yana hiç sönmeden büyümeye devam etti. İlk üç ayda 1.2 trilyon dolar değerle rekora ulaşan satın alma ve birleşmeler fren yapmayarak yıl başından bu yana 2 trilyon dolarla rekorunu büyüttü. Satın alma ve birleşme sayısında geçmiş yıla oranla düşüş yaşansa da küresel bazda pazarlıkların büyüklüğü ilk çeyrekte yıllık yüzde 67 oranında artış kaydetti.
ABD'deki vergi reformu ve Avrupa cephesindeki hızlı ekonomik büyümenin etkisiyle 2018’e güçlü bir giriş yapan şirket satın alma ve birleşme faaliyetleri hız kesmiyor. Thomson Reuters verilerine göre küresel birleşme ve satın almalar, 2018'de 2 trilyon dolara ulaşarak rekor seviyeye çıktı. Tarihi rakamlara ulaşılmasında hafta başında ABD'de General Electric'in ulaştırma işleri ve demiryolu ekipmanı üreticisi Wabtec'le 11,1 milyar dolarlık bir birleşmesiyle sonlanan anlaşmasının etkisi büyük oldu. Birleşme ve satın almalarda benzer seviyelere ulaştığı son iki dönem, finansal krizden bir yıl öncesi 2007’de (1,8 trilyon dolar), teknoloji ve internet paylarının çöktüğü ‘dot.com balonu’nun patlamasından hemen önce 2000'de (1.5 trilyon dolar) gerçekleşti. Hafta başı pazartesi günü ABD’de enerji, finans ve gayrimenkul sektörlerinde yaklaşık 28 milyar dolarlık anlaşmaların imzalandığı duyuruldu. Avrupa’da nisan ayında aylık bazda son 10 yıllın en yüksek değerini kaydeden anlaşma patlaması yaşandı. Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere arasındaki birleşme ve satın alma faaliyeti 89.6 milyar dolarla son 19 yıllın zirvesine ulaştı. Ve küresel arenada birleşme ve satın almalar duraklama belirtisi göstermiyor. Japon teknoloji devi Sony salı günü EMI Music Publishing’i 2.3 milyar dolar karşılığında satın alarak dünyanın en büyük müzik yayıncısı haline geldi. Bu arada, Alman Bayer, ABD’li Monsanto'yu 62.5 milyar dolar karşılığında satın almak için işlemlerini bitirmek için sona çok yaklaştı.
Dev pazarlıklarda sağlık sektörünün yıldızı parladı
Küresel birleşmeler ve satın almalar, 2018'de ABD kanadında vergi reformu ve Avrupa'daki hızlı ekonomik büyümenin etkisiyle birçok şirketin pazarlık iştahını tetikleyerek rekor seviyelerin elde edilmesini sağladı. 117 milyar dolarlık teknoloji tarihinin en büyük anlaşması ABD’li çip üreticisi Qualcomm'un satışı Trump’ın engeline takılırken dev pazarlıklarda sağlık sektörü öne çıktı. Konuya ilişkin olarak JPMorgan Chase Analisti Anu Aiyengar, “Vergi konusundaki belirsizliğin kalkmasıyla tıkanan zorunlu birleşme ve satın alma faaliyetlerinin önü açıldı. Şirketler doğru finansal zamanlamayı bekliyordu” ifadelerini kullanıyor. İngiliz HSBC bankasının EMEA Bölgesi Baş Analisti Borja Azpilicueta ise “ Avrupa'daki daha iyi makroekonomik ortam, pazarlıkların bitirilmesi için daha fazla güven yarattı” diyor. 2018 yılı içerisinde yapılan en büyük anlaşmalar arasında başı sağlık sektörü çekiyor. ABD'li eczane zinciri CVS Health, sağlık sigortası alanında faaliyet gösteren Aetna'yı 69 milyar dolar karşılığında satın aldı. ABD’li sağlık sigortacısı Cigna da eczane zinciri Express Scripts Holding’i 67 milyar dolar karşılığında satın alarak pazarlıklarda sağlık sektörünün çekmesine neden oldu. Bu anlaşmaları Alman şirketi EON SE’nin RWE AG’nin yenilenebilir enerji şirketi Innogy SE’yi 38,5 milyar dolarlık anlaşma elde etmesi takip etti. Bazı dev anlaşmalar düzenlemelere takıldı. ABD Başkanı Donald Trump, Amerikalı çip üreticisi Qualcomm'un Singapur merkezli Broadcom firması tarafından 117 milyar dolara satın alınmasını ulusal güvenlik gerekçesiyle engelledi. Söz konusu anlaşma gerçekleşmesi durumunda teknoloji tarihinin en büyük anlaşması olabilirdi.
Kaynak: Aydın ŞAHİNALP / DÜNYA
