Brent tipi ham petrolün varil fiyatı 11 Ocak Perşembe günü yeni bir sıçrama yaparak 70 dolarla son üç yıldır görmediği zirveyi yaptı. Petrol fiyatları Aralık 2014 değerlerinin hemen altında tutunmaya çalışıyor. Uluslararası gösterge Brent ham petrolün varil fiyatı pazartesi öğlen saatlerinde 69.90 dolar seviyesinde işlem görürken ABD Batı Teksas (WTI) ham petrolü 64,40 dolardan alıcı buldu. Üç yıllık karışıklığın ardından sıkılaşan bir piyasa işaretleri büyümesi, trader ve analistler arasında fiyatların mevcut seviyelerin yakınında sürebileceğine olan güveni güçlendiriyor. Bank of America Merrill Lynch, 2018 yılı için Brent fiyat tahminini 56 dolardan 64 dolara yukarı yönlü revize etti.
Artan talep ve süregelen üretim kesintilerini içeren bir dizi faktör ham petrol fiyatlarının yükselmesine katkıda bulunuyor. Petrolün fiyatını yukarı çekmede talep artışının da etkisi var ama rallinin kalıcılığı konusunda soru işaretleri bulunuyor. Rusya ve birçok OPEC üyesi ülke ise fiyatların yükselmesine temkinli iyimserlikle yaklaşıyor. Zira ABD’li kaya gazı üreticileri adeta tetikte bekliyor. Konuya ilişkin Financial Times’a konuşan Londra merkezli yatırım ve danışmanlık firması AVM’nin brokerlarından Tamas Varga, “Fiyatlar ne kadar yükseliyorsa ABD’li kaya gazı üreticileri o kadar güçlü üretime geçiyor. Gecikmiş bir düzeltme yolda olabilir” diye uyarıyor.
Fiyatlar yükseliş trendinde
Petrol fiyatları, Haziran ayının sonundan itibaren artış trendinde. Fiyatlar Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi ülkeler ve kartelin dışındaki Rusya gibi üreticilerin arz kesintileri ile desteklenirken, stokların büyümesinin önüne set çekildi. ABD’li yatırım bankası JP Morgan müşterilerine gönderdiği notta, “Sıkı temeller fiyatlardaki toparlanmanın ana itici gücüdür ancak jeopolitik risk ve para birimleri ile birlikte spekülatif para hareketleri de hareketi daha da şiddetlendirdi” diye yazdı.
İran Petrol Bakanı Bijen Namdar Zengene geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada bazı OPEC üyelerinin petrol fiyatlarının 60 dolardan fazla olmasını istemediğini belirtti. Fiyatlar 60 doların üstüne çıktığında ABD’li kaya gazı üreticilerinin iştahı kabarıyor. ABD Enerji Bakanlığı, Amerikan petrol üretiminin bu yıl rekor seviyelere çıkmasını ve 2019’da da günde 11 milyon varille yüzde 20’lik tarihi bir artış yakalamasını tahmin ediyor.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Enerji Bakanı Suheyl el Mezuri geçtiğimiz Cuma günü katıldığı bir enerji konferansında, arz kısıntısı anlaşmasını kastederek. “Yeniden düşünmememize ve paniklememize neden olacak temelin değiştiğini sanmıyorum” diye konuştu. Mevsimlik rafineri bakımlarının ham petrol talebini sınırlayacağını belirten JBC Energy analistlerinin hazırladıkları son analizde, “Ham petrol fazlasının pazarı baskılayacak seviyelere kadar genişlemesi bekleniyor” ifadelerine yer vermesi dikkat çekiyor.
ABD üretiminin fiyatlardaki rolü
Küresel petrol piyasasındaki arz ve talebi dengelemek gittikçe zorlaşıyor. Yüksek petrol fiyatları, ABD kanadında kaya gazı üretimini daha cazip hale getiriyor. ABD gösterge Batı Teksas (WTI) tipi ham petrolün varil fiyatı birkaç haftadır kritik seviye 60 doların üzerinde seyrediyor. Hal böyle olunca kaya gazı üretimi birçok sahada daha ekonomik hale geliyor. Ve ABD kanadından pompalanan petrol piyasalarda fiyatları aşağı yönlü baskılıyor. Birçok araştırma ve tahminlere göre ABD kaya gazı üretimi bu yıl tarihi seviyelere ulaşacak. ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) verilerine göre ABD petrol üretimi OcakEkim 2017 arasında günde 812 bin varille yükseldi. EIA ABD üretiminin 2018’de günlük 10.3 milyon varille rekor kırmasını bekliyor. Bu 2017 rakamlarından yaklaşık 1 milyon daha fazla.
Kaynak: Dünya
