Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, üretilen her oyuncaktan üç numune alarak bunların kanserojen madde içerip içermediği, kesici, delici, yaralayıcı veya parlayıcı yanıcı maddeden yapılıp yapılmadığını kontrol ettiriyor.
Bakanlığın anlaştığı laboratuvarda uzmanların yaptığı testler sonucunda riskli oldukları görülen oyuncakların ülkeye girişine izin verilmiyor. Bir şekilde girmişse bile piyasa denetmenleri tarafından yapılan kontrollerle toplatılarak imha edilmeleri sağlanıyor.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın verilerine göre, geçen yıl 736 milyon oyuncak, kırtasiye, emzik ve biberon gibi çocuk ürünü Türkiye'ye girdi. Bunun 86 milyonu oyuncaklardan oluştu. İncelemelerde bir milyon 300 bin oyuncak güvensiz bulundu. Riskli oldukları tespit edilen bir milyon 300 bin oyuncak imha edildi.
"Numuneler alınıp laboratuvarda inceleniyor"
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Daire Başkanı Meral Karaaslan, yaptığı açıklamada, bakanlığın çok ciddi denetimlerinin olduğunu söyledi.
Karaaslan, bakanlığın öncelikle elektrik sistem üzerinden denetim ve risk analizleri yaptığını, oyuncak üreten veya ithal edenlerin akredite laboratuvarlardan rapor almak zorunda olduklarını, rapora uygun hareket etmeyerek üretim veya ithalatla oyuncak ülkeye sokanların ciddi cezalara çarptırıldığını anlattı.
Üretici ve ithalatçıların oyuncaklarından üç numune alarak bunu laboratuvarda testlere tabi tuttuklarını aktaran Karaaslan, "Oyuncak Güvenliği Yönetmeliği gereği üreticinin çok ciddi sorumlulukları var. Üretici veya ithalatçı, belli bir uygunluk beyanı hazırlamak ve oyuncağı ülkeye sokmadan önce akredite laboratuvardan rapor almak zorundadır. Bu uygunluk beyanı içerisinde oyuncak üretimi sırasında kullanılan her türlü malzemenin listesi, güvenli bilgi formları, test raporları bulunacak. Bunlarla beraber de ürünün uygun olduğu 'C' işaretlemesini yapacak. Ondan sonra oyuncağı ülkeye sokmak için de yine bakanlığa müracaat edecek ve sistemde kaydını gerçekleştirecek. Sistem üzerinden yapılan risk analizleri sonucunda, riske düşen ürünlerin muhakkak test raporlarıyla beyan edilmesi gerekiyor." diye konuştu.
"Üç yönlü inceleme yapılıyor"
Bir oyuncağın nasıl bir tehlike arz ettiğinin uzmanlarca yapılan incelemeler sonucunda ortaya çıkartıldığını belirten Karaaslan, şöyle devam etti:
"Bu laboratuvarda oyuncaklarda üç yönlü bir inceleme yapılıyor. Her şeyden önce yaş sınırlandırılması çok önemli. Oyuncağın üzerindeki yaş işaretlenmesi bizler için çok önemli. Laboratuvara geldiğinde doğru yapılmış mı yapılmamış buna bakılıyor. Çünkü, üç yaş altındaki çocuklar için olan oyuncaklara yönelik, daha fazla kriter istiyoruz. En önemli risk, ayrılabilen küçük parça. Çocuk, oyuncağın küçük bir parçasını kopardıktan sonra ağzına atabilir. Dolgulu oyuncaklarda dikiş yerleri kontrol ediliyor. Dikişler zayıfsa, içindeki dolgu malzemesinin ağza götürülmesi çok ciddi bir risktir. Oyuncak silahlar, tabancalar burada test ettiriliyor, mermilerinin ivmelerine bakılıyor. Yanmazlık önemli. Alev alıp almadığına dikkat ediliyor. Keskin kenar, sivri üç var mı yok mu bu kontrol ediliyor. Germe testi yapılıyor. Ayrıca da kimyasal testler yapılıyor. Bir oyuncağın kanserojen madde içerip içermediği denetleniyor. Tekstil kısmında azoboyara, plastik kısımlarında fitalata bakılıyor. Oyuncak arabalarda ağır metal testlerine tabi tutuluyor. Kokulu oyuncaklarda da mutlaka alerjen maddelerle ilgili doğru uyarının yapılması gerekiyor. Bütün risk senaryoları değerlendiriliyor ve fiziki, kimyasal, mekanik bütün testler uygulanıyor."
Anne ve babalara tavsiyeler
Meral Karaaslan, yapılan tüm işlemlerin Avrupa Birliği standartlarında olduğuna dikkati çekerek, anne ve babalara şu tavsiyelerde bulundu:
"Avrupa Birliği'nde hangi kriterler uygulanıyorsa, Türkiye'de de aynı kriterler uygulanıyor. Anne ve babalar, Gümrük ve Ticaret Bakanlığımızın denetiminden geçmiş oyuncakları gönül rahatlığıyla çocuklarına alabilirler. Çünkü denetimler çok sıkı bir şekilde yapılıyor. Önceliğimiz bebek ve çocuk ürünleri. Tüketicilerden ricamız şu: Bu bir arz talep meselesidir. Tutup da merdiven altında üretilmiş ve işportadan satılan oyuncak almayın. Ürünlerin üzerinde tamamıyla ithalatçı ve üretici isminin olmasına dikkat edin. Yaş sınıflandırılmasının bulunması gerekiyor. Güvenli oyuncak pahalı oyuncak anlamına gelmiyor. Gerçekten fiyatı son derece uygun olan ama testlerden geçen çok fazla oyuncak da var. Bunlara da dikkat edilmesi gerekiyor."
