Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haziran 2018'e ilişkin 'Motorlu Kara Taşıtları' istatistiklerini yayımladı. Rapora göre, yeni araç satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 33 düşüş ile 64 bin olarak gerçekleşti.
TÜİK açıklamasına göre, haziran ayında geçen yılın aynı ayına göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısında yüzde 32,7 azalış gerçekleşti. Bu azalış otomobilde yüzde 41,8, minibüste yüzde 52,3, kamyonette yüzde 38,2, kamyonda yüzde 8,9, özel amaçlı taşıtlarda yüzde 71,9, traktörde yüzde 39,5 olarak kaydedildi. Otobüste yüzde 24, motosiklette ise yüzde 3,7 artış oldu. Bir önceki yılın rakamları ile karşılaştırıldığında bu yılın ilk 6 ayının tamamında düşüş gerçekleşti ancak en dramatik düşüş haziran ayında yaşandı.
Düşüşteki en önemli iki neden
Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Şahsuvaroğlu, "Düşüşün en önemli nedeni araçların fiyatının döviz bazlı olarak artması. Üstelik döviz kurlarındaki artışa karşın yapılması gereken zamların hepsi de yansıtılamadı. Yansıtılan zam oranı yüzde 15. Yetkili satıcılar bu rakamlar sonrası tamamen kârsızlaştı" dedi.
Satışlardaki düşüşün bir diğer nedeninin de kredi faizlerinin yükselmesi olduğunu ifade eden Şahsuvaroğlu, "Faizler yüzde 2,5'e gelmiş. Yıl toplamı yüzde 30'lara denk geliyor ki bu kabul edilemez. Bizim bu faiz ile otomobil satma şansımız yok" ifadelerini kullandı.
"Kayıp 200 bini geçebilir, acil eylem planı şart"
Konuttaki mayıs ve haziran aylarında yapılan faiz kampanyası benzeri bir kampanyanın otomotivde yapılması gerektiğini bildiren Şahsuvaroğlu, "Bu sene satış rakamında 200 bin adetlik kayıp olabilir. Bu bizi ciddi manada üzer, ciddi manada yaralar. Bizim dolaylı ve dolaysız toplam 180 binlik istihdamımız var. Bunları da kaybetme lüksümüz yok. Bu durumun bir an önce 'acil eylem planı' adı altında gözden geçirilmesi lazım. Kur baskısından kurtulmamız gerek" açıklamasını yaptı.
Hurda teşvikinde ilk rakam
Hurda teşviki ile satılan araçların da satış rakamının içinde olması tabloyu daha da olumsuz bir hale dönüştürüyor. Trafiğe kaydı yapılan ve trafikten kaydı silinen araç sayısının paylaşıldığı rapor, mayıs ayı sonuna doğru resmen başlayan hurda teşviki uygulamasının satışlara ilk etkisinin görülmesi için ekstra önem arz ediyor.
Kurum'dan paylaşılan verilere göre, haziranda trafikten kaydı silinen araç sayısı 29 bin 842 olarak kaydedildi. Normal aylarda bu rakam ortalama 9 bin seviyesinde gerçekleşiyor. Sektör temsilcilerine göre, aradaki 20 binlik fark ise 'hurda teşviki'nden geldi. 16 yıl ve üstü araçlarını hurdaya çıkaranlara sıfır araç alımlarında 10 bin liraya kadar ÖTV indirimi sağlanması sonrası haziranda tahmini 20 bin araç sahibi bu uygulamadan faydalandı.
"Hurda teşviki 5 puanlık artı etki yaratır"
Murat Şahsuvaroğlu, yaptığı açıklamada, trafikten kaydı silinen araçların önceki aylara göre göze çarpan artışının hurda teşviki ile alakalı olduğu görüşüne katıldığını ancak eski araç sahiplerinin bir kısmının hurda teşvikinden yararlanmış olsalar dahi sıfır araçları hemen almamış olabileceklerinin de unutulmaması gerektiğini vurguladı.
Şahsuvaroğlu, buna karşın, dernek olarak ilk el satışlarda düşüş beklentilerinin temmuz ayında yüzde 35 olduğunu 'hurda teşviki' olmasaydı bunun yüzde 40 olacağını belirterek teşvikin 5 puanlık bir artı etki yaratmasını beklediklerini söyledi.
"Bu hızda ve fiyatta stok erimez"
Hurda araç teşvikinin 31 Aralık 2019'da tamamlanacağını hatırlatan Şahsuvaroğlu, "Bu gidişatta bu hızda hurda stokunun erimesi mümkün değil. Bize göre, 2023'e kadar uzatılmalı. Mümkünse biraz daha enflasyon oranında iyileştirilmesi de gerekir" şeklinde konuştu.
Uğurcan GÖKÇEN / DÜNYA
