Kur artışıyla beraber piyasadaki nakit sıkışıklığının kendini hemen hissettirdiğini söyleyen Varlık Yönetim Şirketleri Derneği Başkanı Selçuk Tuncalı, “Ödeme planları çok sık kırılıyor. Mükerrer ödeme planı yaptığımız çok müşterimiz var. ‘Ne yapmalıyız, ne yaparız’ endişeleri tahsilat kabiliyetlerini doğrudan azaltıyor” dedi. Tuncalı, varlık yönetim şirketleri olarak borçluya banka borcundan diğer kurum borçlarına kadar uçtan uca çözümlerle yaklaşılması gerektiğini ifade etti. Varlık Yönetim Şirketleri Derneği Başkanı Selçuk Tuncalı, “Piyasadaki nakit sıkışıklığı ilk bize yansıyor. Piramidin en altındakiler kaynak yaratıp ödeme planına geçtiklerinde enflasyon-zam-kur artışı ve artan belirsizlik tahsilatları düşürüyor. Nisandaki kur artışıyla beraber piyasadaki gerilimi doğrudan hissettik. Piyasada yaşanan kur artışı ile beraber, “Ne yapmalıyız, ne yaparız” endişeleri piyasada anında karşılığını buluyor” dedi.
Bu yıl nisan ayı itibariyle toplam tahsili gecikmiş alacak pastası 100 milyar TL’ye yaklaşmış durumda. Bunun yaklaşık yüzde 40’ı varlık yönetim şirketleri tarafından yönetiliyor. Bankalar şimdiye kadar 21.2 milyar TL tutarında bireysel, 16.5 milyar TL tutarında ticari/KOBİ portföylerinden tahsili gecikmiş alacak sattı. VYŞ’lere devredilen alacaklar ise yaklaşık 2 milyon kişiye ait. VYŞ’ler 500 binden fazla müşteriyle el sıkıştı. VYŞ’ler satın aldıkları portföyler karşılığında sisteme 4 milyar TL kaynak aktarmış durumda. Selçuk Tuncalı, son gelişmeleri şöyle değerlendirdi:
ENDİŞELER TAHSİLATI AZALTIYOR: 36 aya kadar, hatta bazı durumlarda daha da uzun vadelerde esneklik sağlıyoruz. Piyasadaki nakit sıkışıklığı ilk bize yansıyor. Ödeme planları çok sık kırılıyor. Mükerrer ödeme planı yaptığımız çok müşterimiz var. Piramidin en altındakiler kaynak yaratıp ödeme planına geçtiklerinde de enflasyon – kur artışı ve artan belirsizlikler mutlaka tahsilat kabiliyetlerini daha ilk haftasından etkileyip düşürmeye başlıyor. Nisandan itibaren kur artışının etkisini doğrudan hissettik. Piyasadaki ‘ne yapmalıyız, ne yaparız’ endişeleri tahsilat kabiliyetlerini doğrudan azaltıyor.
'KAMU'LARDAN EN ERKEN SENE SONU SATIŞ GELİR: Geçen sene yaklaşık 9 milyar TL’lik anapara alacak devraldık. Bu rakam, bugüne kadar devraldığımız en yüksek tutar oldu. Son dönemde bankalardan daha fazla KOBİ ve ticari alacak devrediliyor. Kamu bankalarından henüz bir satış yok. Kamulardan en erken satış sene sonu ya da 2019’da geleceğini düşünürüz. Kamulardan satış gelmezse 2018 yılında da VYŞ’lere 8-9 milyar TL’lik alacağın devrolacağını öngörüyoruz. 2017 yılı ile aynı rakamı buluruz. Bu sene ağırlıklı satış ticari ve KOBİ’den gelir. Devrolan alacaklar içinde KOBİ ve ticarinin payı yüzde 50’ye gelir. Bankalar yakın izlemedeki kredilerin bir kısmını tahsili gecikmiş alacaklara devrederse satış rakamları artar.
DENETİM DIŞI BİR SEKTÖR OLUŞMASIN: Elektrik, telekom gibi borçların tahsilatına talip olmaya devam ediyoruz. Biz sadece finansal sistemden alabiliyoruz. Finans dışı bir şirket satış yaptı ama BDDK regülasyonlarına tabi şirketler olarak alamadık. Burada dikkat edilmesi gereken husus; bu alacaklar karanlık tarafa doğru gidiyor. Telekom ve enerji dağıtım şirketlerinde alacak satışı yapılmasının önü açık. Denetim dışı bir sektör oluşmamalı. Çünkü herhangi bir hukuk bürosu, fon ya da bir anonim şirket bu alacakları devralabilir. Regülasyonun çerçevesinin genişlemesi lazım.
BORÇLUYA KONSOLİDE ÇÖZÜM SUNMALIYIZ: Eğer bir kişinin bankaya borcu varsa aynı zamanda elektrik, Telekom gibi farklı kanallara da borcu var. Bunun yurtdışında örnekleri de var. Bir noktadan sonra yurtdışında farklı yerlerdeki alacak tek bir noktada toplanabiliyor. Biz de borçluya konsolide çözüm bulabiliriz.
VERGİ MUAFİYETİNE İNCE AYAR ŞART: Varlık yönetim şirketleri kuruldukları andan itibaren 5 yıllık bir süre için vergi muafiyetine sahipler. Bir portföyü de 7-8 sene çalışıyorsunuz. Biz bunun ya süresiz hale gelmesini ya da portföy bazında işlemesini istiyoruz. Ana nedeni de şu: süresi biten şirket ile bitmeyen şirket arasında rekabet açısından sıkıntı oluyor. Bir kısım VYŞ yeni şirketler kurarak bu sorunu aşmaya çalışıyor. Borçlu açısından da maliyetlere yansıyor. Özellikle sektörde yeni kurulan şirketlerin artmasıyla daha sıklıkla dile getirir olduk.
Bilgi Üniversitesi ile proje başlattı
Varlık Yönetim Şirketleri Derneği Başkanı Selçuk Tuncalı “Kendimizi daha iyi tanıtmaya ve anlatmaya çalışıyoruz” diyor. Bu nedenle de sektör olarak ortak bir çabayla bu işi sektör-üniversite işbirliğine de getirmişler. Bilgi Üniversitesi ile yaptıkları çalışma hakkında da Tuncalı, “Kendi bünyemizde de eğitimler veriyoruz ama bu sene Bilgi Üniversitesi ile başlattığımız proje ile hem kendi çalışanlarımızın psikolojisini anlamak hem müşterinin borçlusunu anlamak ve eğitmek üzere bir program başlattık. Teorik ve pratik bilgiyi aynı anda veriyoruz. Şu aşamada orta kademe yöneticilerimiz katılıyor. Toplam 3 dönem olacak. Önümüzde 2 kurs dönemimiz daha var” bilgisini verdi.
Kaynak: Ece CEYHUN / DÜNYA
