Tarım Kooperatifleri Merkez Birliği (TARIM-KOOP) Genel Başkanı Mehmet Özkurnaz, market fiyatlarının yüksekliğinin tekelleşmiş market zincirlerinden kaynaklandığını ileri sürerek "Pazarı belirleyici konumda kooperatifler olmalı. Market zincirlerinden hem daha ucuz hem daha kaliteli ürün verebiliriz. Bu konuda pilot bölgelerden başlamak üzere kendimizi 3-5 ay içinde ispat etmeye hazırız." dedi.
Özkurnaz, AA muhabirine, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın marketlerde fiyatların düşmediğine yönelik sözlerini değerlendirdi. Market fiyatlarının yüksekliğinin tekelleşmiş market zincirlerinden kaynaklandığını savunan Özkurnaz, bu sistem içinde market fiyatlarının düşmesinin beklenmesinin ütopya olacağına söyledi.
Özkurnaz, yapılması gerekenin, market zincirlerinin piyasadan mümkün olduğunca azaltılması olduğunu bildirerek, "Bu konu bir yasa ile düzenlenmeli. Aksi takdirde bu fiyat yükselişinin önüne geçmek mümkün olmaz. Burada marketler ciddi kazanç elde ediyor. Kimse kazancını bırakmak istemez. Çiftçinin ürünü para etmiyor ancak marketlere gidince bu ürün ciddi meblağlarla tüketiciye satılıyor." dedi.
Satışların kooperatifler aracılığıyla yapılması halinde tüketicinin uygun fiyatlı gıda ürünlerine ulaşacağını aktaran Özkurnaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bizim tüm illerimizde tarımsal kalkınma kooperatiflerimiz, bölge birliklerimiz mevcut. Bu birliklerimizle bu dizaynı yaparız. Her türlü ürün de ülke genelinde üretiliyor. Yetişen ürünlerin tamamının kooperatifler aracılığıya pazarlanması için bize imkan tanınmalı. Paketleme tesisleri, soğuk hava depoları gibi altyapı ihtiyaçlarımız giderilmeli.
Bu süreçte ürün planlaması da kendiliğinden olacaktır. Planlı üretim yapılmasının pilotu kooperatifler olabilir. Bu projemiz pilot olarak birkaç yerde denenebilir. Kooperatifler başarılı olur, istihdam alanı da oluşur. Aracıların devreden çıkacağı bu sistemde ürünlerin pazarlanmasını ucuza yapabiliriz. Pazarlama ağında üreticinin ürettiği ürünü nihai tüketiciyle buluşturacağız."
"Sanayiciyi de marketler yönlendiriyor"
Özkurnaz, bakanlıklardan bu konuda bir teşvik, bütçe ya da destek de beklemediklerine işaret ederek, sadece Ziraat Bankasının birliklere vereceği krediyle bu işin üstesinden gelebileceklerini söyledi. "Ucuzluk marketi" olarak ortaya çıkan marketlerin sisteme ayak uydurduğunu aktaran Özkurnaz, "Bu işletmeler ellerindeki ürünü bekleterek, emek vermeden para kazanıyor.
Market zincirlerinden hem daha ucuz hem daha kaliteli ürün verebiliriz. Üretici zaten bu marketlere ürününü sokamıyor. Raf kirası gibi bedeller isteniyor. Market zincirleri firmalardan kendilerine fason ürün yaptırıyor. Marketlerin yaptığı '1 kilo süt alana bir bedava' kampanyasının maliyeti bile üreticiye yazılıyor. Sanayiciye de kızamıyorsun, onlar da marketlerin esiri durumunda kalıyor. Marketler nasıl isterse ona göre sanayiciyi yönlendiriyor." diye konuştu.
Özkurnaz, marketlerin yerini artık sokaklarda kooperatiflerin satış reyonlarının alması gerektiğini bildirerek şunları kaydetti:
"Her sokak başında bu marketlerden bir ya da iki tane var. Bu da güzel bir pasta. Marketler pastada hakimiyeti ele geçirerek ürün fiyatlarını belirleyici oluyor. Belirleyici nokta marketler değil kooperatifler olmalı. Ticaret Bakanlığı müdahale etmeli.
Bunların yerine küçük ölçekli işletmeler aktif olmalı. Pazarı belirliyici konumda kooperatifler olmalı. Biz bu sorunu kendimiz çözeriz. Ucuza mal satarız ve kalkıp da tüketicinin aldığı asgari ücreti yok etmek için uğraşmayız. Bu konuda pilot bölgelerden başlamak üzere kendimizi 3-5 ay içinde ispat etmeye hazırız."
