Koronavirüs salgınının neden olduğu küresel talep şoku, onlarca emtianın depolanmasını gerektirdi ve özellikle petrol arzındaki fazla nedeniyle emtiaları depolamanın masrafı giderek artıyor. Yüzer depo olarak kullanılan tankerler, şu anda kimsenin almadığı veya alamadığı emtialarla kapasitelerini doldurmaya yaklaşıyor. Emtia fiyatları düşerken, depolama fiyatları ise tersine yükseliyor.
Citigroup dünya genelinde şu anda 1,7 milyar varil petrolün varillerde depolandığını tahmin ediyor ve banka ikinci çeyrekte bu stokların 1,6 milyar varil artabileceğini öngörüyor. Dünyanın en büyük ikinci bağımsız petrol tüccarı Trafigura Group ise önümüzdeki aylarda 1 milyar varilin tankerlere gitmesi gerekeceğini tahmin ediyor.
Sözleşmeler nedeniyle üretim sürebilir
Bir petrol tesisinde veya rafineride üretimi durdurmak uzmanlara göre hayli maliyetli ve çok pahalı bir seçenek. Sözleşmeleri nedeniyle sevkedilmesi gereken emtialar da var - isteseler de istemeseler de. Bloomberg’deki analize göre emtia sektöründe taşıyıcı veya depolama hizmet sağlayıcısı olarak faliyet gösteren tanker şirketleri ve gemi sahipleri için bu durum bir fırsat niteliğinde.
Fiyatlar iki-üç katına çıktı
Bloomberg analizine göre depolama fiyatları son birkaç ayda iki katının üzerine çıktı. Fakat Suudi Arabistan-Rusya arasında başlayan petrol savaşları ve talepteki ani düşüşe rağmen arzın hızla artması, tüccarların ‘yüzer depo’ olarak kullanılan tankerleri kiralayarak tarihte görülmemiş bir hızda petrol depolamasını gerektirdi. Bu da gemicilik taşıma ücretlerini üç katına yükseltti. Dünyadaki en büyük tanker sağlayıcılarından International Seaways Inc CEO’su Lois Zabrocky “Ömrünüzde bir kez görebileceğiniz bir durum” diyor ve müşterilerinin gemileri bir yıldan fazla sürelerde depolama amaçlı kiralamaya başladığını belirtiyor.
Platts Analytics Doğalgaz ve Enerji’den sorumlu Başkanı Ira Joseph de aynı fikirde. “Satılmayan miktarlaryüzer depolarda yığılmaya başladı. Bu hiçbir emtia için iyi bir haber değil. Tüm dünyada depolama kapasitesileri dolmaya yaklaşıyor” diyen Joseph, Atlantik Bazini navlun bedellerinin 30 günde 37 bin dolardan 55 bin dolara yükseldiğini belirtiyor.
Gemi operatörü ve depocu için fırsat var
RBC Capital Markets küresel enerji stratejilerinden sorumlu direktörü Michael Tran ise “Eğer bir depolama operatörüyseniz, bu varlıklarınızdan ciddi dönüş alacağınız ömürde bir kez gelecek bir fırsat” diye konuşuyor. Salgın ve stres dönemlerinde, müşterilerin yeterince seçeneği olmadığını söyleyen Tran, “Depolama müşteriye zaman değeri sağlıyor” ifadelerini kullandı. Belçika merkezli gemi operatörü Euronav’ın yatırımcı ilişkilerinden sorumlu müdürü Brian Gallager, talepteki hızlı artışın tankerleri için aldıkları ücretleri yükselttiğini belirtiyor. Frontline Ltd, Nordic American Tankers Ltd, Teekay Corp, gibi gemi operatörleri ve Dutcg Royal Vopak gibi petrol depolama şirketleri de şu anda bu gelişmelerden en çok kazanan şirketlerden bazıları.
