Mayıs ayından bu yana sürdürülen ve aralık ayında tamamlanması hedeflenen "Kenstel Dönüşüm Uygulamalarında Planlama İlke ve Kriterlerinin Geliştirilmesi Projesi", İstanbul'da üç farklı bölgenin verilerinden yola çıkılarak hazırlandı.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlaması Bölüm Başkanı ve projenin yürütücüsü Prof. Dr. Mehmet Ocakçı, yaptığı açıklamada, kentsel dönüşüm konusunun kamuoyunda yalnızca fiziksel boyutuyla ele alındığı izlenimi bıraktığını, konunun aslında sosyal ve ekonomik boyutlarıyla çok kapsamlı olduğunu söyledi.
Kentsel dönüşümde amacın depreme dayanıklı mekanlar oluşturmak olduğunu, çünkü İstanbul'un gündeminde deprem gibi bir riskin bulunduğunu aktaran Ocakçı, kentsel dönüşümün aynı zamanda sosyal ve ekonomik yararlar da sağlaması gerektiğini belirtti.
Kentsel dönüşümün sadece yıkılıp, yeniden yapılıyor izleniminin çok ötesinde derinliği olan bir konu olduğunu ifade eden Ocakçı, bugüne kadar yapılan uygulamaların da toplam kentsel dönüşüm potansiyelinin çok küçük bir oranını oluşturduğunu, Türkiye'de kentsel dönüşümün aslında yeni başladığını dile getirdi.
"Kentsel dönüşüm projeleri için rehber olacak"
Belirlenen ilke ve kriterlerin bundan sonra yapılacak kentsel dönüşüm çalışmalarında adeta bir yol haritası olacağını aktaran Ocakçı, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Konuyu sadece riskli alanlarda yapılaşmış çevrenin iyileştirilmesi olarak değil, aynı zamanda sosyal ve ekonomik gelişmeye önemli bir katkı sağlaması boyutuyla düşündük. Dönüşüm alanları belirlediğimiz kriterlere uygun mu, değil mi? İTÜ olarak bakanlığımıza bir kontrol listesi hazırladık. Söz konusu ilkelere gelince, doğal yapı ve sosyal yapıyla ilgili ilkeler var. Mahalle ölçeğiyle ilgili yani mahallelerin tekrar yaşatılmasıyla ilgili ilkeler var. İnsan ölçeğinde olmasıyla ilgili ilkeler var. Ekonomik ve finans yapısıyla ilgili ilkeler var. Üretim biçimiyle ilgili ilkeler var. Yani toplam 16 ilke ve onun altında 200 kriter tanımlamış olduk. Ümit ediyorum ki ülkemizde bundan sonra yapılacak olan kentsel dönüşüm çalışmaları bu ilke ve kriterler bağlamında değerlendirilir."
Projeyi dört aşamalı olarak hayata geçirdiklerini aktaran Ocakçı, "Projenin hedefi çok önemli. Çünkü bakanlık bu projeyi uygulamak istiyor. Bunun bir ileri safhası olması lazım. Bir kentsel dönüşüm projesi yapılacağı zaman, bu ilke ve kriterler göz önüne alınmak zorunda olacak. Bu proje kentsel dönüşüm projeleri için bir rehber olacak." dedi.
Yürüttükleri proje ile kapalı siteleri değil, insanların birbirini tanıdığı, sosyal ilişkilerin güçlü ve ekonomik yaşamın canlı olduğu bir kentsel dönüşümü hedeflediklerini dile getiren Ocakçı, sözlerine şöyle
"Bakanlık olarak takipçisi olacağız"
Projeye ilişkin değerlendirmede bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk de projenin yıl sonunda tamamlanacağını söyledi.
Türkiye'de 6306 sayılı yasa kapsamında kentsel dönüşüm uygulama alanlarında bazı uygulamalar ve dönüşümler yapıldığını hatırlatan Öztürk, bu bağlamda kentsel dönüşüm uygulamalarını yönlendirecek belirli planlama ilkelerini ortaya koymak, bu ilkelere bağlı tamamlayıcı kriterler geliştirmek adına böyle bir projeyi İTÜ ile birlikte başlattıklarını belirtti.
Prof. Dr. Mustafa Öztürk, projeden beklentilerini ise şöyle açıkladı:
"Bakanlık olarak sağlıklı ve güvenli yaşanılabilir çevreye sahip, kimlikli ve sürdürülebilir şehirlerin oluşturulması önceliğimizdi. 21. yüzyılda küresel ölçekte en temel hedef olan sürdürülebilir kalkınmanın mihenk taşını kentleşme oluşturacak. Kentsel dönüşüm uygulamaları için belirli planlama kriterleri ve normları geliştirmek, kentsel dönüşüm uygulamaları için tüm Türkiye'de belirli bir kalite nitelik standardını ortaya koyuyor.
Kentsel dönüşüm uygulamalarında doğal kaynakların korunması, enerji tasarrufu, insan ölçeğinde mekan tasarımı, sosyal doku hassasiyetleri, iklime uyum, yöreye özgü tasarım ve mimari sürdürülebilirlik, ulaşımı temin etmek gibi hedefler ön plana çıkıyor. Tüm bunları sağlamak için belirli konularda mevzuat düzenlemelerine gidilecek. Bakanlık olarak bundan sonraki kentsel dönüşüm uygulamalarında belirlenen ilke ve kriterlerin uygulanabilirliğinin her safhada üniversitemizle birlikte takipçisi ve izleyicisi olacağız."
