İthalat işlemlerinde Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) bulunmayan A ve B sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi (OKSB) sahibi firmalar için ‘mavi hat’ uygulaması 15 Ağustos itibariyle sona erdi. Yeni dönem ile birlikte daha önce mavi hatta işlem gerçekleştiren ancak YYS sahibi olmayan bu firmalar, sarı ve kırmızı hatta yönlendiriliyor. Yani söz konusu firmalar artık, belge ve fiziki kontrollere tabi tutulmaya başlandı.
Daha önce mavi hattan faydalanan 1.459 şirketten sadece 111’i yeni dönem için Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) aldı. Ancak 1.348 şirketin hali hazırda YYS belgesi bulunmuyor. Bu durum çoğu zaman personel sayısının yetersizliğinden dem vurulan gümrükte işlemlerin daha da uzamasına neden olmaya başladı. Özellikle yoğun iş hacmine sahip gümrük idarelerinde yığılmaların önümüzdeki günlerde daha da artabileceği ifade ediliyor.
“Firmalar bekleme modunda kaldı”
Gelinen süreci ve neden bin 300 firmanın YYS belgesini almadığını değerlendiren Nazalı Gümrük ve Dış Ticaret Ortağı ve Eski Gümrük Müfettişi Fatih Uzun ise “Firmalar ‘uygulamada bir erteleme olur mu?’ diye beklenti içerisindeydiler. Birçoğu zaten YYS için gereklilikleri yerine getirmedi veya getiremedi. Bazıları ise ortaya çıkabilecek maliyetler nedeniyle bunu tercih etmedi” değerlendirmesini yaptı.
Fatih Uzun, YYS belgesi için başvuran bazı firmaların sonradan vazgeçtiğini de açıklayarak, “Bunun sebebi çoğu firmanın YYS için gerekli olan fiziki ve teknik altyapı ile güvenlik ve belge kayıt düzenine tam anlamıyla sahip olmaması. YYS için öncelikle ISO 9001 ve ISO 27001 gibi belgelere sahip olunması gerekiyor. Ancak bunlar sadece gerek şart, yeter şart değil. Şu an Türkiye genelinde ISO 27001’e sahip firma sayısı bile oldukça az. Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası alınabilmesi için firmaların üretim, depolama, sevkiyat ile her türlü kayıtlarının tutulduğu tesislerinde tabiri caiz ise kuş uçsa kayıt altına alınabilmesini sağlayan bir sistem kurulmak zorunda Bu işin bir de maliyet boyutu var. O yüzden bazı firmalar biraz bekleme modunda kaldı” ifadelerini kullandı.
“Firmaların sayısı büyük ölçüde artış gösterecektir”
YYS’nin dış ticaret için gerekli bir sistem olduğunu söyleyen Ünsped Gümrük Müşavirliği Hissedarı Yusuf Bulut Öztürk de, “Avrupa Birliği’ne uyumlu hale gelmek ve gereklilikleri tamamlamak istiyor isek, bu gibi değişimleri de yaşamak durumundayız. YYS, başta pek çok sanayici olmak üzere birçok işletmenin süreçlerinin büyük ölçüde hızlanmasını sağlayacak, sonradan kontrole yönelik bir sistem olup, firmaların gümrük müşavirlerinin danışmanlığına ve desteğine de daha fazla ihtiyaç duyacakları yararlı bir uygulama. Eminiz ki, kısa bir süre içerisinde bu sistemde yer alan firmaların sayısı da büyük ölçüde artış gösterecektir” yorumunu yaptı.
Gecikme maliyeti artırdı
Gümrük Müşaviri İlhan Bulut, “YYS almak için işlemleri tamamlayamayan büyük firmaların 15 Ağustos’tan sonra mavi hatlarının gitmesi nedeniyle gümrük işlem sürelerinin uzaması beraberinde önemli maliyetleri getirdi. Hali hazırda Bölge Müdürlüklerinde de başvuru yoğunluğu oluşmuş durumda” açıklamasını yaptı.
OKSB için 1 ay ek süre verildi
İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği ile birlikte Ankara, İzmir, Bursa ve Mersin Gümrük Müşavirlik Dernekleri, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na OKS’nin uzatılması için ortak bir yazı hazırlayarak başvurdu. İGMD dün yaptığı açıklamada, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının derneklerin başvurusunu haklı bularak 15 Ağustos’a kadar başvuranlar için süreyi 15 Eylül 2017 tarihine kadar uzattığını duyurdu.
İGMD Başkanı Serdar Keskin “Sadece İstanbul’da OKS işlemi yaptırmak için müracaat eden yüzlerce firma; İstanbul Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü’nün personel takviyesi yapmasına rağmen sorun yaşadı. Sanayici, imalatçı ve ihracatçı olan bu firmalar ithal ettikleri hammaddeyi işleyerek ihracat yapmaktalar. OKS’nin kaldırılması ihracatı da bu anlamda olumsuz etkileyebilir. İhracatta önemli atılımlar yapan Türkiye için hem OKS’nin hem de YYS’nin birlikte yürürlükte olması avantajlı olur” değerlendirmesinde bulundu.
‘Mavi Hat’ önemli zaman kazandırdı
İthalat işlemlerinde ‘mavi hat’ firmalara gerçek anlamda süre konusunda önemli tasarruf sağlıyordu. Bakanlık tarafından yayımlanan 2017 Mayıs ayı verilerine göre, mavi hatta işlem yapan firmaların yüzde 74’ü tüm işlemleri ilk 8 saatte tamamladı. Bu oran sarı hatta yüzde 49, kırmızı hatta ise yüzde 30 düzeyinde yer aldı. Mavi hat uygulamasını kullanan firmaların yüzde 90’ı bir gün içerisinde gümrükten çıkabilirken, bu oran kırmızı hatta sadece yüzde 30 seviyesinde kaldı.
