Korku filmlerinde gördüğümüz bir sahne vardır; ne kaptanı ne de mürettabatı olmayan dev bir gemi sislerin arasında yolculuk eder. İşte gemicilik sektörünün geleceği buraya doğru gidiyor. Dünyanın önde gelen gemicilik şirketleri uzaktan kumanda ile yönetilen insansız gemi çalışmalarına hız verdi. Bunun son örneği ise Japon dev Nippon Yusen oldu.
Havacılık, demiryolu, karayolu, madencilik ve birçok endüstride meydana gelen kazalarda insan faktörü yüzde 70-80 oranında pay sahibiyken, yapılan son araştırmalara göre denizcilikte bu oran yüzde 96 civarında. Gemicilikte insan kaynaklı hataları ve maliyetleri en aza indirmeyi amaçlayan gemicilik şirketleri insansız gemi çalışmalarını hızlandırdı. Japonya’nın en büyük konteyner hattı Nippon Yusen K.K. 2019 yılında Pasifik Okayanusu’nda insansız bir geminin testlerini yapacağını duyurdu.
Nippon Yusen, rotasını Japonya- Kuzey Amerika olarak belirlediği test yolculuğunun uzaktan kumanda edileceğini ve gemide sadece operasyonun güvenli şekilde yapılmasını sağlayacak bir ekip bulunacağını açıkladı. Nippon’un başarılı olması, 334 milyar dolarlık küresel gemicilik sektöründe maliyetlerin aşağı çekilmesi ve güvenliğini artırılmasına yönelik çalışmalarda önemli bir yol katedilmesi anlamına geliyor.
Rolls Royce prototip üretti
Tokyo merkezli kargo taşıma şirketi, son yıllarda dünya genelinde insansız gemi geliştirmeye çalışan şirketlerin son örneği. Rolls- Royce Holdings ve gübre üreticisi Yara International da insansız gemiler üzerinde çalışıyor. Bu yöndeki çalışmalara ilk başlayan şirketler arasında bulunan ve 2014’te bir prototip üreten Rolls Royce, gemisinin benzer ölçülerdeki diğer gemilerden yüzde 5 daha hafif olacağını ve yüzde 15 daha az yakıt tüketeceğini bildirmişti.
Yara Birkeland 2020’de denizlerde
Yara ile Norveçli gemi teknolojileri şirketi Kongsberg bu yılın başlarında dünyanın ilk tam otonom kargo gemisini üretmek için ortaklık yapacaklarını duyurmuşlardı. Kontrol amacıyla insanın bulunacağı ilk seferler 2018 yılında başlayacak. 2020’de ise Yara Birkeland ‘tek başına’ ilk yolculuğuna çıkacak.
Japonya’nın ikinci ve üçüncü büyük gemicilik hatları Mitsui O.S.K Lines ve Kawasaki Kisen Kaisha da otonom gemi teknolojisi üzerinde çalışmalar yürüten şirketlerden. Bu arada bir İngiliz Lloyd’s Register da 2019’da Atlantik’de güneş enerjisiyle çalışan insansız bir araştırma gemisi kullanmayı planlıyor.
Askeri alanda kullanılıyor
Benzer bir teknololi askeri alanda kullanılmaya başlandı bile. ABD ordusu geçtiğimiz yıl Sea Hunter isimli otonom bir savaş gemisini suya indirdi. Gemi, düşman denizaltılarını tespit etmek için tasarlandı. 40 metre uzunluğundaki gemi okyanusun yüzeyinde ikiüç ay boyunca mürettebatı olmadan hatta uzaktan bile kumanda edilmeden hareket edebiliyor.
Deniz kazalarının yüzde 96'sı insan hatalarından kaynaklanıyor
Sektör uzun zamandır insansız gemi teknolojisini hedefl iyor. Böylelikle küresel gemiciliğin daha hızlı, güvenli ve daha temiz hale gelmesi hedefl eniyor. ABD Sahil Güvenlik tarafından yayınlanan bir araştırmanın sonuçlarına göre denizlerde yaşanan kazaların yüzde 96’sı insan hatasından kaynaklanıyor. Örneğin ABD donanması son bir senede Pasifik Okyanusu’nda karıştığı 4 kazadan ikisi ölümle sonuçlandı. Bu kazalardan biri geçtiğimiz günlerde yaşandı. ABD Donanması’na ait “USS John S McCain” adlı savaş gemisinin dün Singapur açıklarında bir petrol tankeriyle çarpışması sonucu yaşanan kazada 10 ABD askeri kayboldu.
Korsan saldırıları azaltacak
Ayrıca son yıllarda denizlerdeki korsan vakalarının artması, gemi mürettabatı için önhemli bir tehdit haline aldı. Denizlerde kariyer isteyen vasıfl ı eleman bulunması konusunda da kronik bir sıkıntı yaşanıyor sektörde. İnsansız gemiler maliyetlerin aşağı çekilmesi anlamına da geliyor. Bazı araştırmalara göre, denizcilerin bir geminin maliyetleri içindeki payı yüzde 44 civarında. Büyükdenizlerde yapılan gemicilik ayrıca küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 2.5’ini oluşturuyor. Sektörde radikal bir değeşim yapılmazsa, gelecek yıllarda bu rakamın önemli ölçüde artabileceği uyarısı yapılıyor.
Kaynak: Evrim KÜÇÜK / DÜNYA
