Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği'nin (Türkiye İMSAD) "Mayıs 2018 Sektör Raporu" yayımlandı.
Rapora göre, 2018 yılı mart ayında inşaat malzemesi ortalama sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 9 artış gösterdi. Üretim artışında canlı iç ve dış talebin etkisi devam etti. Bu dönemde üretim 23 alt sektörden 19’unda artarken, sadece 4 alt sektörde düştü.
İnşaat malzemeleri sanayisi alt sektörlerinde ocak-mart dönemi üretim artışı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,2 yükseldi.
Yılın ilk 3 ayında en yüksek artış yüzde 61 ile kireç ve alçı imalatında gerçekleşti. Merkezi ısıtma radyatörleri üretimi yüzde 39,2, hazır beton üretimi yüzde 26,7, çimento üretimi ise yüzde 25,4 arttı. Seramik karoların üretimi yüzde 27,3, mermerler üretimi ise yüzde 20,5 artış kaydetti.
İlk çeyrekte sadece üç alt sektörde üretim artışı yüzde 10’un altında kaldı. Geçen yıla göre üretimi gerileyen üç alt sektör parke ve yer döşemeleri, doğramacılık ürünleri ile düz camlar oldu.
İnşaat malzemeleri ihracatı 2018'in ilk üç ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20,1 artarak 5,04 milyar dolar oldu. İhracatta devam eden kuvvetli artışla birlikte yıllık ihracat ise mart ayı itibarıyla 18,16 milyar dolara ulaştı. İhracatın yıl boyunca yüksek performansını sürdüreceği öngörülüyor.
Talep yetersizliği ve finansman sorunları yeni inşaat işlerini sınırlıyor
Rapora göre, müteahhitler ve konut üreticileri için finansman sorunları, yeni inşaat işlerine başlanmasını en çok sınırlayan unsur olmaya devam etti. Finansman sorunu nisan ve mayıs aylarında giderek etkisini artırırken, bu soruna eklenen ikinci sınırlayıcı unsur talepteki yavaşlamalar oldu. Özellikle mart ayından itibaren talep yetersizliği önemli bir sorun haline dönüştü.
Mevcut inşaat işleri seviyesi nisanda bir önceki aya göre 6,1 puan yükseldikten sonra mayısta sadece 0,5 puan artış gösterdi. Mevcut inşaat işlerinde mevsimsellikle birlikte daha yüksek bir artış beklenmesine karşın, artış beklentilerin altına kaldı ve geçmiş yıllarla karşılaştırıldığında da oldukça sınırlı gerçekleşti. Mevcut işlerin seviyesi ise geçen yılın aynı ayına göre ise 14,9 puan düşüş gösterdi.
Bu yılın ilk 4 ayında alınan yeni iş siparişleri önemli ölçüde dalgalanma gösterdi. Nisanda 1,5 puan artan yeni alınan iş siparişleri mayısta 2,2 puan geriledi. Bu dönemde mevsimsellikle birlikte yeni alınan iş siparişlerinde kuvvetli artışlar beklenmesine karşın yaşanan zayıf performansın, talep ve satışlar tarafındaki durağanlaşmanın yanı sıra alınan erken seçim kararından kaynaklandığı düşünülüyor.
İlk çeyrekte alınan yapı ruhsatlarında gerileme yaşandı
Bu yılın ilk çeyreğinde alınan yapı ruhsatlarında geçen yılın aynı dönemine göre önemli bir gerileme yaşandı. Alınan yapı ruhsatlarında bina sayısı yüzde 23,5 azaldı. Alınan yapı ruhsatlarında yüz ölçümü ise yüzde 32,9 gerileyerek 30,83 milyon metrekareye indi. Daire sayısı ise yüzde 41,9 azaldı ve 2017 yılı ilk çeyreğinde 233 bin 67 iken, bu yıl aynı dönemde 135 bin 521 adede geriledi. 2016 yılı ilk çeyreğiyle karşılaştırıldığında ise daha yüksek gerileme oranları görüldü.
İlk çeyrekte göreceli olarak ekonomik koşullar olumlu olmakla birlikte konut ve konut dışı bina satışları ve kiralamalarında önemli bir yavaşlama gerçekleşti. Buna bağlı olarak yeni inşaat başlangıçları eğilimi de yine önemli ölçüde geriledi. Üretici firmaların mevcut işlerin tamamlanmasına ve satışlarına ağırlık vereceği öngörülürken, 2017 yılında kısıtlayıcı hükümler getiren yeni imar düzenlemesi nedeniyle alınan yüksek miktarlı yapı ruhsatlarının 2018 yılının ilk çeyrek dönemini olumsuz etkilediği ifade edildi.
Yeni konut ve konut dışı bina arzlarını yansıtan, alınan yapı izinleri de 2018 yılının ilk çeyrek döneminde durağanlaştı. Alınan yapı izinleri 2017 yılının ilk çeyrek dönemine göre bina sayılarında yüzde 3,4 artarken, yüz ölçümü olarak yüzde 0,5 geriledi. Daire sayısı ise yüzde 2,4 artarak 200 bin 474 adede ulaştı.
