Üretim kalitesi, istihdam gücü ve yan sanayisiyle otomotivde birçok global markanın üretim üssü olan Türkiye, motosiklet sektörü için de büyük potansiyel taşıyor. Honda, Yamaha ve Hero gibi global devler Türkiye'de üretim yapmaya çok istekli markalardan. Ancak bunun için pazarın yeniden 250 binler seviyesine çıkmasını bekliyorlar. Sektör temsilcileri bu rakamlara ulaşmak için en büyük engelin ise her yıl artan vergiler olduğunu savunuyor. 2006’da pazar 390 bin adetlere çıkmıştı. ÖTV yüzde 8’den 22’ye çıkarılınca yüzde 51 düşüş oldu. Pazar 192 bine geriledi. Sonraki yıllarda inişli çıkışlı seyir izlense de pazar 150 binlerde. Bu da yabancı markaların üretim markaları için yeterli bir büyüklük oluşturmuyor.
Honda Türkiye Satış ve Pazarlama Müdürü, MOTED Başkanı Bülent Kılıçer, “Türkiye, motosiklette bir üretim üssü olabilir. Ancak her yıl gelen ek vergilerle pazar son 10 yılda büyük kayıp yaşadı. Global devler üretim planını gündemden kaldırmadan pazarı yeniden yukarı taşıyacak adımlar atılmalı” dedi.
Türkiye’de üretim yapmak isteyen şirketlerden biri de motosikletin devlerinden Yamaha. Yamaha Motor Türkiye Genel Müdürü Bora Berker Cansever, yakın zamana kadar Türkiye’de üretimin şirketin gündeminde olduğunu ancak pazardaki düşüş nedeniyle şimdilik bu planı askıya aldıklarını söyledi. Cansever, pazarın 200 bin adetleri geçmesi durumunda bu planı yeniden gündeme alacaklarının da altını çizdi.
Çin ürünlerinin de pazara girmesiyle bir yıl gibi kıa bir sürede 174 bin adetlerden 2006'da 390 binlere çıkan pazar, sektör temsilcilerinin deyimiyle her yıl gelen vergi artışları nedeniyle 2016 yılında 143 bin adetlere kadar geriledi. Her ne kadar 2017'de bu rakam 158 bine çıksa da artışın nedeni geçtiğimiz yıllarda olmayan elektrikli araçların tescilindeki boşluğun giderilmesi… 2017 yılı toplam pazarın cirosu yaklaşık 1.3 milyar TL olarak gerçekleşti. Geçtiğimiz aylarda AB menşeli olmayan ithal ürünlere gelen yüzde 20 ek gümrük vergisi nedeniyle 2018'de pazarda önemli oranda düşüş bekleniyor. Kılıçer, "2018 yılında pazarın 140 bin adetlere gerileyeceğini öngörüyoruz" dedi.
‘Yüzde 60 vergiye gidiyor’
Vergilerin pazardaki düşüşte çok etkisi olduğunu dile getiren Kılıçer, “2006 yılında 400 bin olan pazarın bir anda 200 bin adetlere düşmesinin tek sebebi ÖTV’nin bir anda yüzde 8’den yüzde 22’ye çıkması. Ekonomik kriz sonrası vergi tekrar yüzde 8’e çekildi ve pazar yeniden hareketlendi. Yani vergiler bu kadar etkili. 28 Temmuz 2017'de yüzde 20 ek gümrük vergisi geldiğini öğrendik. Baktığınızda 250 cc üzeri olan büyük motorlar için yüzde 37 ÖTV, yüzde 18 KDV, yüzde 28 gümrük vergisi, verginin vergisi derken 100 liralık motosikletin yaklaşık yüzde 60’ı vergiye gidiyor. Hükümet bu vergilerle yerli üretimi desteklediğini söylüyor ancak, burada yerli üretim yapan firmaların tamamı aslında montaj yapıyor. Ürünlerin tamamı Çin’den geliyor.” açıklamasını yaptı.
‘Avrupa’da fabrika yok’
Türkiye’de üretim yapılmasıyla yan sanayinin de gelişeceğine vurgu yapan Kılıçer, “Türkiye’den Avrupa’ya neden ihracat olmasın? Avrupa’da çok fazla motosiklet fabrikası yok. Türkiye Avrupa’ya otomobilde o güveni verdi. Üretimle birlikte yan sanayi gelişecek, binlerce yeni istihdam yaratılacak” dedi.
MOTED Genel Koordinatörü Remzi Öztürk, ise yol güvenliğinin artırılması için 2018’de önemli projelere imza atacaklarını, 'Biz Trafikte de Aileyiz’in bunlardan biri olacağını söyledi. Öztürk, pazarı etkileyen vergi oranları ve benzeri regülasyonların düzenlenmesi konusunda ilgili bakanlıklarla çalışmaların süreceğini vurguladı.
Haber: Aysel YÜCEL / DÜNYA
