Dokuz Eylül Üniversitesinde, tekerlekli sandalye kullanan engellilerin ellerine ihtiyaç duymadan, göz ve baş hareketleriyle istediği yere gitmesini sağlayacak "akıllı engelli aracı" geliştirildi.
Makine mühendisliği bölümünde lisans, mekatronik mühendisliği bölümünde yüksek lisans ve doktora yapan Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Fen Bilimleri Enstitüsü Mekatronik Mühendisliği Araştırma Görevlisi Lütfi Mutlu, eli olmayan ya da elini kullanamayan bedensel engellilerin de tekerlekli sandalye kullanmasını kolaylaştırmak için hazırladığı doktora tezi çerçevesinde "otopilot sistemi" geliştirdi.
Yaklaşık 5 yıldır üzerinde çalışılan ve tekerlekli sandalyeleri "akıllandıran" sistem, engellilerin hayatını kolaylaştırmayı hedefliyor.
Mutlu, yaptığı açıklamada, bedensel engeli nedeniyle tekerlekli sandalye kullanmak zorunda olanların aracı yönlendirecek çubuğa yön vermek için ellerine ihtiyaç duyduğuna dikkati çekerek, eli olmayanların bu araçları kullanamadığını ya da büyük zorluklar yaşadığını kaydetti.
Dünyada böyle durumlarda beyin dalgası ile kontrol edilebilen araçların tercih edildiğini ancak onlarda da her adım için "sağa dön", "ileri git" gibi ayrı ayrı komut girilmesi gerektiğini anlatan Mutlu, alternatif yol olarak araca yön vermeye yarayan çubuğun ağız yardımıyla kullanıldığını, onun ise pratik olmadığını ifade etti.
Göz kırpmak ya da baş hareketi yeterli
Mutlu otopilot sistemine sahip akıllı engelli aracında, kullanıcının araçtaki ekran aracılığıyla harita üzerinde gideceği yeri seçtiğini dile getirerek, "Araç seçilen hedefe en kısa yoldan ulaşıyor. Yol boyunca üzerindeki sensör sayesinde haritasını güncelliyor. Önüne hareketli bir engel çıkarsa anında tepki veriyor, yolunu güncelleyerek hedefe yeni yoldan ulaşabiliyor." diye konuştu.
Sistemde haritadan hedefin belirlenmesinde göz veya baş hareketlerinin yeterli olduğunu kaydeden Mutlu, kullanıcının hareketleri algılayabilen sistemde gözünü kırparak ya da gözüyle odaklanarak haritada yer seçimi yapabildiğini ifade etti. Mutlu, aracın, bulunduğu ortamın haritasını üzerindeki lazer tarama sensörü sayesinde oluşturduğunu kaydederek, şöyle devam etti:
"Gidilecek hedef seçildikten sonra araç lazer tarama sensörü ile bulunduğu yerin haritasını oluşturuyor. İlerledikçe haritasını güncelliyor. Elektrik motoruna sahip bütün tekerlekli sandalyeler akıllı hale gelebilir. Engelleri görebileceği tarama sensörü, harita ekranı, kamera, geliştirdiğimiz akıllı sürücü kontrol kartlarını ekleyerek bir engelli aracını akıllı hale getirebiliyoruz."
