Alınan ekonomik tedbirler sayesinde cumhuriyet tarihinin en büyük spekülatif saldırısı hasarsız atlatıldı. Yerli üretimi ve ihracatı artıracak, istihdamı koruyacak, dövizde oynaklığı azaltacak, cari dengeyi sağlayacak, çarşı pazarda fiyat istikrarını oluşturacak bu kararların disiplin ve kararlılıkla uygulanması, ekonomiyi bir kalkan gibi koruyacak.
ENFLASYONLA TOPYEKÛN MÜCADELE BAŞLATILDI
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Enflasyonla Topyekûn Mücadele Programı’nı başlattı. Albayrak, “Yılbaşına kadar binlerce marka ve üründe en az yüzde 10 indirim yapılacak. 2018 sonuna kadar elektrik ve doğal gaza zam yapılmayacak” dedi.
Albayrak, girdi maliyetlerini düşürecek, fiyatlarda oluşan hareketliliğin firmaları zora sokmaması ve tüm bu süreçlerde işsizliğin artmaması için neler yapabileceklerine çalıştıklarını belirterek, “Bu harekete katılım için tüm firmalarımızdan asgari yüzde 10 indirim yapmaları ve bu indirimi yıl sonuna kadar sürdürmeleri fikri üzerinde topyekun bir mutabakata vardık” dedi.
Berat Albayrak, yüzde 10 indirimin alt limit olduğuna dikkati çekerek, “Bunun üzerine ne kadar çıkarlarsa destekleri de o kadar fazla olur, destekleri ne kadar fazla olursa milletimizin de teveccühü o oranda yüksek olur” dedi.
Albayrak, yıl sonunun indirim dönemi olduğuna işaret ederek, “Zaten bu indirimler yapılıyor, arada onu da sıkıştırarak yapılıyor’ değil. Bu indirimler, hali hazırda yapılma kararı verilen indirim kampanyalarına ek olacak. İndirim programı kapsamında, enflasyon sepetindeki ürünlerin tüm markaları var” diye konuştu.
DÖVİZLE KİRAYA SON
Cumhurbaşkanı kararıyla, ev, dükkan, mağaza, işyeri alım satımı ve kiralamalarının dövizle yapılması yasaklandı. Türk Parası Kıymetini Koruma Kanunu’nda yapılan değişiklikle, menkul ve taşıt alım satımı ve kiralaması ile finansal kiralama, iş, hizmet ve eser sözleşmeleri de TL üzerinden yapılacak. Döviz üzerinden yapılmış olan ve halen yürürlükte olan sözleşmeler TL’ye çevrildi.
AKARYAKITA ZAM YOK
Yapılan ÖTV düzenlemesiyle mayıs ayından bu yana akaryakıt ve otogaza zamları vatandaşa yansıtılmıyor. Böylece, ham petrol fiyatları artasa da, kurda oynaklıklar olsa da pompa fiyatı aynı kalıyor.
YERLİ ÜRETİME ‘LOGO’LU DESTEK
Perakende satışlarda, ürünün Türkiye’de üretildiğini göstermek üzere tüketicilerin dikkatini ilk bakışta çekecek nitelikte ‘yerli üretim’ logosu kullanmak mecburiyeti getirildi.
VATANDAŞIN BORÇLARINA AF
Vatandaşın 31 Mart’tan önceye ait; öğrenci kredisi, sigorta prim borcu, her türlü vergi (KDV, emlak, gelir, çevre, motorlu taşıtlar vergisi), askerlik para cezası, trafik cezası, idari cezalar ve su borcuna yapılandırma imkanı getirildi. Milyonlarca kişi bu sayede borçlarının birikmiş gecikme faizlerinden kurtuldu.
EV ALIMINDA KDV VE HARÇ KOLAYLIĞI
Konut alımını desteklemek adına 31 Ekim’e kadar KDV yüzde 8’e düşürülürken, tapu harçları da yüzde 4’ten 3’e indirildi. Yabancıların Türk vatandaşlığı almak için karşılamak zorunda olduğu konut alım tutarı 250 bin dolara düşürüldü.
Kredi faizini 0.98’e, peşinatı yüzde 10’a indiren, vadeyi ise 120 aya uzatan ‘Türkiye İçin Kazanç Vakti’ kampanyası başlatıldı.
13 MİLYONA İMAR BARIŞI
Gayrimenkul sektöründe 13 milyon konutun imar ve iskan sorununu çözerek, ekonomiye katkı sunmak amacıyla ‘İmar Barışı’ uygulaması hayata geçirildi.
SEBZE MEYVE TİCARETİNE ÇEKİ DÜZEN
Berat Albayrak, enflasyonla mücadele kapsamında sebze-meyve fiyatlarının ucuzlamasını temin etmek için hal yasasında değişiklik yapılacağını belirterek, “Ekim itibarıyla vekillerimiz eliyle bu düzenlemeyi mecliste göreceğiz” dedi. Bu değişiklikle komisyonculuğun kaldırılacağının altını çizen Albayrak, “Yeni haller kurularak satıcı sayısının ve rekabetin artırılması, üretici ve üretici örgütlerinin satış imkanlarının artırılması öncelikli hedef olacak.
Ürünlerin bozulmasını engellemek için depolama, ambalaj, nakliyatta yeni standartlar uygulanacak. Gıda ürünlerinde fiyat dalgalanmasının yakından takip edileceği Ürün Gözetim Mekanizması için çalışmalar başladı” dedi.
KİRA ARTIŞINA TÜFE SINIRI
Albayrak, iş dünyasına yönelik tedbirleri de şöyle açıkladı:
- 1 Ağustos’tan itibaren geçerli olmak üzere, bankalar yüksek faizle kullandırılmış kredilerin faiz oranlarında yüzde 10 indirim yapacak.
- Kira artış oranına dair üst sınır, döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki gelişmelere duyarlılığı yüksek olan üretici fiyatları yerine tüketici fiyatlarına göre belirlenecek.
- KDV iadelerinin yüzde 50’si başvuru tarihinden itibaren 10 iş günü içinde mükellefe ödenecek.
- Ekonomik olarak sıkıntı yaşayan işletmelerde kısmı çalışma ödeneği uygulaması tekrar başlatılıp işçi çıkarılmasının önüne geçilecek.
OTOMOBİLE ÖTV DESTEĞİ
Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı’na göre otomobillerdeki ÖTV matrahı (vergisiz çıplak fiyat) limitleri yeniden belirlendi. Düzenlemeye göre 1600 cc ve altı araçlar için ÖTV matrahının alt limiti, 70 bin liraya kadar otomobillerde yüzde 45, 120 bin liraya kadar olanlarda ise yüzde 50 oldu. Böylece motor silindir hacmi 1600 cc ve altı araçlar için ÖTV matrahının alt limiti 46 bin liradan 70 bin liraya, üst limiti ise yüzde 50 artışla 80 bin liradan 120 bin liraya yükseltildi. Matrahı 120 bin TL’yi aşan 1.6 litre ve altı otomobillerde ise yüzde 60 ÖTV uygulanacak.
Daha önce de 16 yaş ve üstü araçların hurdaya ayrılması karşılığında, yeni otomobil alımlarında 8-10 bin TL arasında indirim uygulaması yapılmıştı.
İHRACAT DÖVİZİ 180 GÜNDE GELECEK
İhracat dövizinin yurda getirilmesi için gereken süre 180 güne çekildi. İhracat işlemlerine ilişkin bedeller, ithalatçının ödemesinin ardından 180 gün içinde yurda getirilecek, en az yüzde 80’i bir bankada bozdurulacak.
BÜYÜK ŞİRKETLERE KREDİ KOLAYLIĞI
Toplam borcu 100 milyon liranın üzerinde olan reel sektör şirketlerinin finans kuruluşlarına olan borçlarına yeniden yapılandırma imkanı getirildi.
HAZİNE ARAZİLERİ ÇİFTÇİNİN EMRİNDE
Hazineye ait yaklaşık 3.4 milyar metrekare tarım arazisinin çiftçilere ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden 10 yıla kadar kiralanmasını sağlıyor. Proje ile çiftçiler 100 bin liralık bir araziyi 100 lira gibi sembolik bir bedel karşılığında kiralayabilecek.
TURİZME TAHSİS MÜJDESİ GELDİ
Turizm sektörüne 49 yıllığına tahsis edilen hazine arazilerin kullanım hakkı uzatıldı. ‘Turkey’ yerine ‘Turkish’ kullanılacak yeni marka ve tanıtım stratejisiyle sektöre önemli destek sağlanacak. Turizmde mevcut teşvik ve hibeler devam ederken, nitelikli turistin ülkeye kazandırılıp, turizim gelirinin artırılması için yeni çalışmalar yapılıyor.
MERKEZ BANKASI FAİZ HAMLESİ YAPTI
Merkez Bankası 13 Eylül’de Para Kurulu Toplantısı’nda piyasaların beklentisinin üzerinde faiz artışı kararı alarak politika faizini 625 baz puan artırarak % 17.75’ten % 24’e çekti.
BDDK DÖVİZ İŞLEMİNE SINIRLAMA GETİRDİ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankaların TL verip döviz aldıkları swap ve benzeri işlemler toplamının öz kaynaklarının yüzde 50’sini geçemeyeceğini yönünde sınırlama getirdi.
LİKİDİTE SAĞLANDI
Merkez Bankası döviz krizinin tırmandığı ağustos ayında bankaların ayırmak zorunda oldukları TL ve döviz munzam karşılıklarını düşürerek piyasada TL ve döviz likiditesi yarattı.
SANAYİYE KAPSAMLI DESTEK
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, sanayici, KOBİ ve girişimcilere verilecek destekleri açıkladı.
- 30 milyar dolarlık ithalata karşılık gelen öncelikli ürün gruplarının yerlileştirilmesi çalışması başlatıldı.
- Kamu ihalelerinde yerli ürünlere %15 zorunlu fiyat avantajı etkin şekilde uygulanacak.
- OSB’lerde bedelsiz arsa tahsis edilecek.
- Teşvik belgeli yatırımcılara arazi tahsis edilecek.
- Teknoloji Geliştirme Bölgelerine 100 milyar lira destek verilecek.
- Ar-Ge destekleri üst sınırı 600 bin TL’ye çıkarıldı.
- Ar-Ge sonucunda çıkan ürünlerin üretimine 50 milyon TL destek.
- KOSGEB alacakları 2019 yılına ertelendi.
- KOBİ’lere 300 bin TL ihracat desteği sağlandı.
- Yatırım teşvik belgesi başvuru ücretleri kaldırıldı.
- TSE hizmet ücretlerinde yüzde 25 indirim yapıldı.
- İhracat uygunluk belgelerinde % 25 indirim yapıldı.
- Patent, marka, tasarım başvuru ve tescil ücretlerinde % 25 indirim oldu.
KOBİ BORÇLARINA 24 AY VADE İMKANI
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) bankalara yönelik tavsiye kararıyla nakit kredi borcu 15 milyon TL’nin altında olan işletmelerin vadesi gelen taksitleri 24 aya kadar vadelendirebilecek. 30 Nisan 2019 tarihine kadar vadesi dolacak spot kredileri ile taksitli kredilerin, bu dönemde vadesi gelen taksitlerin vadelendirilmesi 6 aya kadar anapara ödemesiz olacak.
