Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Emre Eldener, "Lojistik sektörünü dış ticaretten bağımsız olarak düşünmek mümkün değildir. Bu sebeple döviz kurlarındaki dalgalanmalar 2015 ve 2016 yıllarında olduğu gibi sektörümüzü etkileyecektir. Bu süreci mümkün olduğunca hasarsız atlatmak tabii ki sektör olarak önceliğimizdir." dedi.
Eldener, lojistik sektörünün ilk 4 aylık performansı ve kurdaki dalgalanmayla ilgili soruları cevapladı.
Türkiye ekonomisinin yılın ilk 4 ayında 55 milyar 64 milyon dolar tutarındaki ihracata karşılık 82 milyar 433 milyon dolar ithalat gerçekleştirdiğini hatırlatan Eldener, "Geçtiğimiz yıl aynı süre zarfında 50 milyar 590 milyon dolar olarak gerçekleşen ihracatımızda yüzde 8.8, 68 milyar 224 milyon doları olarak gerçekleşen ithalatımızda ise yaklaşık yüzde 21 artış olduğu gözlemlenmektedir. İlk 4 ayda yaklaşık yüzde 64 deniz yolu ağırlıklı olarak gerçekleştirilen dış ticaretimizde deniz yolu taşımalarını kara yolu ve hava yolu takip ederken demir yolu taşıma türünün dış ticaretimizdeki payının devam eden yol kapamaları ve yol inşaatları sebebiyle ancak yüzde 0.5 seviyesinde olduğu görülüyor." bilgilerini verdi.
Türk lojistik sektörü kara yolu bazında ele alındığında ithalat taşımalarının üstünlüğünün dikkati çektiğini anlatan Eldener, şunları kaydetti:
"İlk 4 ayda kara yolu taşıması alanında 142 bin 48 ihracat taşıması, 224 bin 512 ithalat taşıması yapılmıştır. Aynı dönemde deniz yolunda 34.1 milyon ton ihracat taşıması yapıldı. Bu sayı 2017'nin aynı dönemde 39.1 milyon ton idi. Yine ilk 4 ayda 77.8 milyon ton ithalat yüklemesi yapıldı. Bu sayı 2017 yılında aynı dönemde 73.6 milyon ton seviyesindeydi.
Hava yolunu incelediğimizde ise nisan ayı sonuna kadar Türkiye genelinde 1 milyon 87 bin ton taşıma yapıldığı görülmektedir. Bu sayının Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü'nün (DHMİ) tarafından bagaj, kargo ve posta taşımalarına ait tüm ağırlığı kapsayacak şekilde yayınlandığı göz önüne alınmalıdır."
"Alacakların akıbetine yönelik kaygılar sektörümüzü olumsuz etkiliyor"
Eldener, bu bilgiler ışığında Türk lojistik sektörünün ilk 4 aylık dönemde beklentiler paralelinde gelişim gösterdiğini ifade ederek, "Afrin harekatının gidişatı, erken seçim sürecine girilmiş olması ve döviz kurlarının hareketliliği gibi unsurlar sektörün yıl sonu performansı üzerinde etkili olacağını düşündüğümüz gelişmelerdir. Ülkemizin uluslararası transit yük hareketlerinin rotası haline gelebilmesi büyük oranda ülkemizde sunulan lojistik hizmetlerin kalitesi, hızı, öngörülebilirliği gibi hususlara bağlı olmakla birlikte iç ve dış siyasetteki gelişmeler ile ekonomimizdeki gelişmelere büyük oranda bağlıdır." diye konuştu.
Dış ticaretin seyri ile döviz kurları seviyesindeki dalgalanma arasında yakın bir ilişki bulunduğunu anlatan Eldener, volatilitenin lojistik sektörünü dolaylı yoldan etkilediğini söyledi.
Eldener şöyle konuştu:
"Her ne kadar yerli paranın değer kaybetmesi ile ihracat arasında, ihracat ile de lojistik arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğuna yönelik yaklaşımlar olsa da Türkiye özelinde değerlendirecek olduğumuzda, ihracatımızın önemli bir kısmının ithalat ile yurda sokulan ham madde ve yarı mamule dayalı olmasından dolayı özellikle dolardaki yükseliş sebebiyle ham madde maliyetleri artış göstermektedir.
Öte yandan kurdaki dalgalanma sebebiyle ihracatçı firmalar fiyat vermekte zorlanabilmektedir. Aynı durum lojistik firmalar için de geçerli olabilmektedir. İthalatçı firmalar da kurdaki artıştan olumsuz yönde etkileniyorlar. Tabii ki dış ticaretteki hareketlilik doğrudan lojistik sektörü üzerinde etkili olabilmektedir. Doğrudan ticari faaliyetler bir yana, kargo acentelerinin dolar üzerinden ödemiş oldukları kiralar da sektörümüzün omuzları üzerinde bir yük haline gelmiştir. Geri ödemelerin uzun vadelere yayıldığı lojistik sektöründe alacakların akıbetine yönelik kaygılar da sektörümüzü olumsuz etkiliyor."
"İthalat yüklerinin biraz daha azalıp ihracatın artacağını düşünüyoruz"
Japonya'nın, uzun yıllardır yüksek seyreden döviz kurlarına karşın dış talebe yönelik mal ürettiği örneğini veren Eldener, söz konusu ülkenin ihracatta büyük bir sorunla karşılaşmadığını kaydetti.
Ancak Türkiye’nin henüz yüksek katma değerli ürünleri yeterince ihraç edemediğini hatırlatan Eldener, "Kur dalgalanmaları uzun vadeli planların yapılmasını da ne yazık ki engellemektedir." dedi.
Küresel lojistik pazarında navlun fiyatlarının dolar üzerinden verildiğini aktaran Eldener, "Hem yakıt fiyatlarının artışa geçmesi hem de ithalat yüklerinin azlığından dolayı dönüş yükü bulamayan tır filolarının ihracat rakamlarını artırması nedeniyle AB ülkelerinde hem ithalat hem de ihracatta ciddi etkilenme olacağını düşünüyoruz. Lojistik sektörünü dış ticaretten bağımsız olarak düşünmek mümkün değildir. Bu sebeple döviz kurlarındaki dalgalanmalar 2015 ve 2016 yıllarında olduğu gibi sektörümüzü etkileyecektir. Bu süreci mümkün olduğunca hasarsız atlatmak tabii ki sektör olarak önceliğimizdir. 2018 sonu itibarıyla özellikle ithalat yüklerinin biraz daha azalıp ihracatın artacağını düşünüyoruz. Öte yandan yapılan ithalatın da daha büyük bir kısmının ihracatta kullanılacak olan ara malı olacağını öngörüyoruz." değerlendirmesini yaptı.
