Rusya Ulusal Enerji Güvenliği Fonu Başkan Yardımcısı Aleksey Grivach yaptığı açıklamada, Rusya ile Ukrayna arasındaki doğalgaz krizinin, Türkiye'nin enerji arz güvenliğine zarar vermesinin beklenmediğini söyledi.
Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin Ukrayna'daki olumsuz ekonomik şartlar nedeniyle Gazprom'a ceza verdiğini savunan Grivach, "Mahkemenin verdiği siyasi karar nedeniyle Gazprom, Naftogaz ile sözleşmelerini iptal etme sürecini başlattı. Bu sözleşmeler tek taraflı olarak iptal edilmiyor. Stockholm'de bu konuda yeni bir tahkim süreci başlayacak." ifadelerini kullandı.
Grivach, sözleşmelerin iptaline ilişkin tahkim sürecinde projelerin inşaatı için yeterli zaman olduğuna işaret ederek, "Türk Akımı ve Kuzey Akım 2 gibi projeler bu süre zarfında geliştirilirken, Ukrayna ile yeni bir transit sözleşmesi yapılabilir. Gazprom ve Naftogaz arasındaki doğalgaz krizinde Türkiye, Avrupa'dan daha avantajlı bir konumda bulunuyor. Türk Akımı'nda ilk hat neredeyse tamamlandı ve çok yakında faaliyete alınabilir. Böylece, Türkiye'ye Rus gazının sevkiyatında risk kalmayacak." değerlendirmesinde bulundu.
Avrupa'nın doğalgazda çok büyük bir altyapı yatırımına ihtiyacı olduğunu söyleyen Grivach, "Bunun için zaman gerekiyor. Gazın sağlayıcısı, nakliyecisi ve alıcıları arasında müzakereler olmadan yeni transit krizleri meydana gelebilir." diye konuştu.
"İhtilaf, Türk Akımı doğalgaz projesinin önemini ortaya koyuyor"
Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü Başkanı Dr. Volkan Özdemir de Türkiye'nin yıllık doğalgaz ihtiyacının dörtte birini Ukrayna, Moldovya, Romanya ve Bulgaristan üzerinden gelen Batı Hattı'ndan karşıladığını belirtti.
Rusya'nın Batı Hattı aracılığıyla söz konusu devletler üzerinden Türkiye'ye gönderdiği gazın kesilme ihtimali bulunduğunu ifade eden Özdemir, "Türkiye kendisi için bir an önce Ukrayna kaynaklı transit riskleri bertaraf etmeli. Türk Akımı takvime uygun ilerliyor ve devamı hız kesmeden getirilmelidir. Rusya ve Ukrayna arasında bu konuda yaşanan ihtilaf ve çözümsüzlükler Türk Akımı doğalgaz projesinin önemini ortaya koyuyor." dedi.
Özdemir, Rusya ve Ukrayna arasındaki doğalgaz krizinin 2014'te yaşanan siyasi krizle başladığını belirterek, "Tahkim de bu sürecin parçası ve mahkeme Naftogaz lehine karar verdi. Tahkim sonucu bekleniyordu ve zaten 2019'da transit kontratı bitiyor. Bu yüzden Gazprom'un Ukrayna'yı cezalandırmak için bunu yaptığını düşünmüyorum. Bu doğal bir süreç." diye konuştu.
"Sözleşmelerin iptali uzun sürebilir"
Rus Enerji ve Finans Enstitüsü Ekonomi Bölümü Başkanı Marcel Salikhov da Gazprom'un Naftogaz ile sözleşmelerini henüz iptal etmediğini ve iptal sürecinin uzun olabileceğini bildirdi.
Gazprom'un Naftogaz'a yönelik attığı adımların tahkim kararıyla bağlantılı olduğunu ifade eden Salikhov, "Amaç, büyük olasılıkla Ukrayna ile transit sözleşmenin sonu olan 2019'a kadar hukuki süreci çıkmaza sokmak ancak kriz nedeniyle gaz akışında bir problem yaşanacağını düşünmüyorum. Naftogaz, transit gazın iletimine devam edileceğini açıkladı. Avrupalı müşterilerine zarar verecek bir adım atmayacaktır." dedi.
Merkezi Stockholm'de bulunan Uluslararası Tahkim Mahkemesi, Gazprom ve Naftogaz arasındaki doğalgaz davasında 28 Şubat'ta Naftogaz lehine karar aldı.
Gazprom'un Ukrayna'ya doğalgaz sevkiyatıyla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmediğine hükmeden mahkeme, Rus şirketinin Naftogaz'a 2.56 milyar dolar ödeme yapmasına karar verdi. Bunun üzerine Gazprom, 1 Mart'tan itibaren Ukrayna'ya gaz sevkiyatını durduracağını açıkladı.
