Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki 23 ili kapsayan Cazibe Merkezleri Programı'nın açıklanmasının üzerinden bir yıl geçerken, bölgedeki iş adamları programın bir an önce uygulamaya konulmasını bekliyor.
Başbakan Binali Yıldırım tarafından 24 Ocak 2017'de detayları duyurulan Cazibe Merkezleri Programı'nda, desteklenecek projelerin kararlaştırılması bekleniyor.
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ahmet Sayar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, programın kendileri açısından, altyapı ve üretime dönük son derece cazip destekler sunduğunu söyledi.
Program kapsamında sadece Diyarbakır'dan 73 yatırım başvurusu yapıldığını ifade eden Sayar, "Desteklenecek yatırımcılar, uzun zamandır açıklanmadı. Bu da belirsizliğe neden oldu. Hatta, 6. bölge desteklerinden faydalanacak yatırımcılar da yatırım yapmak yerine bu programı bekledi. Programın kısa zamanda hayata geçirilmesini bekliyoruz." dedi.
Sayar, program kapsamındaki 23 kente aynı desteklerin verileceğine işaret ederek, dezavantajlı iller ile yatırım çekme potansiyeli yüksek olan yerlerin aynı desteklerden yararlandırılmasını doğru bulmadıklarını dile getirdi.
Diyarbakır'ın yatırım çekmede sıkıntı yaşayan bir il olduğunu dikkati çeken Sayar, "Önerimiz var. Yatırım koşulları farklı 23 ile aynı avantajın sağlanması, bizim gibi şehirler açısından handikaptır. Programın, dezavantajlı şehirleri daha cazip hale getirecek şekilde uygulanmasında fayda var." diye konuştu.
"200'e yakın başvuru geldi"
Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necdet Takva da Cazibe Merkezleri Programı'nın ana hatlarına bakıldığında, ülkede uygulanmış en yenilikçi destekleme sistemi olduğunu söyledi. Projenin, anahtar teslim fabrika ve makine desteği gibi daha önce verilmemiş teşvikler içerdiğini anımsatan Takva, programın açıklandığı dönemde büyük heyecan ve umut yarattığını belirtti.
Takva, Van'dan proje için 200'e yakın başvuru geldiğini ve tüm illerde ciddi başvuru sayılarına ulaşıldığını vurgulayarak, proje sahiplerinin büyük bir bekleyiş içine girdiğini dile getirdi.
Aradan bir yıl geçmesine karşın henüz programın uygulamaya konulmadığına ve bu durumun potansiyel yatırımcılar için belirsizlik oluşturduğuna dikkati çeken Takva, şöyle devam etti:
"Şu anda Cazibe Merkezleri Programı, olası yatırımlarımızı bile olumsuz etkiliyor. Mevcut yatırımcı ve yatırım planlayanlar da 'Bekleyelim, devlet yeni destek verecek' demeye başladı. Yatırım planlarının tamamı askıya alındı. Bölgede yatırım yapmayı planlayan potansiyel yatırımcıların önünü tıkayan, belirsizlik yaratan bir hale geldi. Program, Ekonomi Bakanlığına devredildi. Bakanlık, projeleri değerlendirecek. Bu sürecin şevkimizi kırmasını istemiyoruz."
"Yatırımlarda patlama bekliyoruz"
Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İdris Alan da program kapsamında 300 proje başvurusu geldiğini ancak sürecin çok uzun sürdüğünü söyledi.
Elazığ merkezli, Malatya, Adıyaman,Tunceli ve Bingöl'ün geçmişte 4'üncü bölge teşvik imkanlarından yararlandırılmasının kararlaştırıldığını hatırlatan Alan, 20 Ocak'ta Resmi Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararıyla burasının da 6'ncı teşvik bölgesine alındığına dikkati çekti.
Alan, bu değişiklikle Elazığ'ın da 6'ncı bölge teşviklerinden yararlanabileceğine işaret ederek, şunları kaydetti:
"Artık 6'ncı bölgede bulunan Diyarbakır, Muş, Bitlis'e sağlanan devlet desteklerinin tamamı Elazığ'da da geçerli oldu. Bizim en büyük kazanımımız bu. Şu an yatırımlarda patlama bekliyoruz. Bu destekler, özellikle emek yoğun sektörlerde çok çok etkili. Gelir vergisi, stopaj ve Sosyal Güvenlik Kurumunun işçi payı indirimleri gibi fırsatlar önemli. Hatta İstanbullu pek çok tekstil firmasıyla görüşmemiz oldu. Son dönemde 2-3 tekstil firması geldi. Bizim ciddi bir yatırım geleceği konusunda şüphemiz yok. Elazığ ve bağlı illerde yatırım için inanılmaz bir ortam oluştu."
Program Ekonomi Bakanlığına devredildi
Az gelişmiş bölgelerde yatırım ortamını canlandırarak istihdamı, üretimi, ihracatı artırmak ve bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmak amacıyla hayata geçirilecek Cazibe Merkezleri Programı, 24 Aralık 2017'de Resmi Gazete'de yayımlanan 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Ekonomi Bakanlığına devredildi. Resmi Gazete'nin Cumartesi günkü sayısında yayımlanan Bakanlar Kurulu kararıyla da program kapsamında yer alan 4'üncü ve 5'inci bölge illerindeki organize sanayi bölgeleri (OSB) ile Kilis'te bulunan OSB'lerde gerçekleştirilecek bölgesel olmayan yatırımların da 6'ncı bölge desteklerinden aynı oran ve sürelerde yararlandırılması sağlandı.
Bakanlar Kurulu, program kapsamındaki başvuruları karara bağlamak üzere ilgili bakanlardan oluşturulacak Değerlendirme Komitesi'nin yapısı ve yetkileriyle komitenin çalışma usul ve esaslarını da kararlaştıracak. Bu kapsamda ihtiyaç duyulan kaynak, Ekonomi Bakanlığı bütçesindeki ödeneklerden karşılanacak.
Program kapsamında; yatırım yeri, fabrika ve bina yapımı, sıfır faizli yatırım kredisi, düşük faizli işletme kredisi gibi destekler verileceği açıklanmıştı.
