10 yıl önce sürüklendiği krizden Amerikan bankaları güçlenerek çıktı. Ancak Euro Bölgesi’ndeki borç krizi, dijital bankacılığın büyümesi ve Çinli bankalar gibi rakiplerin dünyada öne çıkması nedeniyle Avrupa bankaları bir geri çekilme sürecine girdi. Bankaların hem gelirlerinde hem şube sayısında hem de istihdamında ciddi düşüşler başladı.
Avrupa’nın en büyük 5 bankası HSBC, RBS, BNP Paribas, Barclays ve Deutsche Bank’ın toplam geliri, 2008 yılında yaşanan küresel finans krizinin hemen öncesinde yeni 2007’de yıllık toplam 60 milyar dolara yakın seviyedeydi. Söz bankaların geliri ABD’li en büyük rakipleri JP Morgan Chase, Bank of America, Citigroup, Morgan Stanley ve Goldman Sachs’ın toplam gelirinden yüzde 20 fazlaydı. Şimdi ise tabloda dramatik bir değişim yaşanıyor. Avrupalı grupların net karı geçtiğimiz yıl üçte ikiden fazla daralarak 17.5 milyar dolara indi. Bir başka deyişle Amerikan JP Morgan’ın yıllık 24.4 milyar doları bulan gelirinin yüzde 25 altında gerçekleşti. JP Morgan’ın 380 milyar doları bulan piyasa değeri de söz konusu beş Avrupalı bankanın toplamından fazla. 2006-2016 döneminde en büyük 5 Amerikan bankasının küresel çaptı kurumsal ve ticari bankacılık gelirlerindeki payı yüzdesel bazda 6 puan arttı. Avrupalı bankaların payı ise 4 puan geriledi.
9 yılda 54 bin şube kapandı
Avrupa’da Bankacılık 2018 raporu da Avrupa bankalarındaki küçülmeye işaret ediyor. Rapora göre AB üyesi 28 ülkenin bankacılık sektöründe 9 yılda 2 bin 275 kurum kapandı. AB’de faaliyet gösteren kredi kurumları sayısı 2008 yılında 8 bin 525 iken bu rakam 2017 yılında 6 bin 250’ye geriledi. Buna göre, 9 yılda AB’de bankacılık alanında faaliyet gösteren 2 bin 275 kredi kurumu çalışmalarına son verdi.
AB bankacılığında benzer bir daralma da şube sayılarında yaşandı. AB ülkelerinde 2008 yılında 237 bin 702 olan toplam banka şubesi sayısı 2017 yılı sonunda 183 bin 418’e geriledi. Böylece 2008’den 2017’ye kadarki dönemde AB’deki toplam banka şubesi sayısı 54 bin 284 azalmış oldu.
AB’deki toplam banka şubesi sayısı sadece 2017 yılında bir önceki yıla göre 5 bin 852 adet geriledi.
Bankacı sayısı azalıyor
AB üyesi 28 ülkede 2008 yılında 3,26 milyon olan personel sayısı da her yıl azalarak 2017 sonu itibariyle toplam 2,74 milyona geriledi. AB toplam istihdamında bankacılık sektörü yaklaşık yüzde 1’e yakın pay sahibi oldu.
İşletmelerin ve hane halklarının AB bankalarında toplam mevduatların miktarı ise 2017 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2.5 artarak 16,3 trilyon euro seviyesine ulaştı. Bunun 12,1 trilyon eurosu Euro Bölgesi’nde yer alan 19 ülkeden kaynaklandı. AB’de hane halklarına sağlanan kredilerin toplamı da 2017 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2,5 artarak 7,8 trilyon euroyu buldu.
Söz konusu dönemde, finansal hizmetlere yönelik en önemli riski siber tehditler oluşturdu. Siber saldırılara karşı güvenliğin arttırılması küresel bankaların en öncelik verdiği konu olarak öne çıktı.
