Otomotiv sektörü parlak bir yıl geçirdi. Otomobil gibi önemli segmentlerde üretim, ihracat rekorları geldi ancak ağır ticari araç pazarı kan kaybediyor. Son iki yılda pazardaki daralma yüzde 44’ü buldu. 2011 yılında 40 bin adetlere yaklaşarak rekorlar kıran 16 ton üzeri ağır ticari pazarı, 18 bin adetlere kadar geriledi. Siyasi gelişmeler nedeniyle Irak ve Suriye taşımalarındaki hızlı düşüş, Rusya pazarında yaşanan sıkıntıların tam olarak aşılmaması, bazı şirketlerin filosunu küçülterek organizasyon işlerine ağırlık vermesi, filo yenileme yatırımlarını ötelemesi ve Euro 5’ten euro 6 motora geçilmesiyle lojistikçilerin maliyetlerinin artması, kurdaki artış ve Avrupa taşımalarında yaşanan geçiş belgesi sorunları pazardaki daralmanın en büyük nedenleri arasında sayılıyor.
Kıta Lojistik Genel Müdürü, UTİKAD Başkanı Emre Eldener, lojistik şirketlerinin filo yatırımlarını azaltmasında birkaç farklı etken olduğuna dikkat çekerek, “Lojistikçilerin birçoğu filolarını küçülterek daha fazla organizasyon işi yapmaya başladı. Benim yönetici olduğum şirket de bunlardan biri. Bölgede yaşanan siyasi gelişmelerin yanı sıra gümrüklerde yaşanan sorunlar, Avrupa taşımalarında yaşanan geçiş belgesi ve kota sorunları da firmaların yatırım konusunda iştahını kesiyor” dedi. Piyasada araç konusunda arz fazlası olduğunu da dile getiren Eldener, bölge ülkelerdeki siyasi sorunların çözülmesi ve gümrüklerde yaşanan sıkıntıların giderilmesi durumunda yatırımların tekrar hızlanabileceğini söyledi.
Nakliyeciler küçülmeye gidiyor
Türkiye’nin en büyük lojistik şirketlerinden Mars'ın Genel Müdürü Ali Tulgar, özellikle küçük ölçekli çok sayıda nakliye firmasının son iki yılda küçülmeye gittiğini ve eleman çıkarmaya başladığını belirtti. Tulgar, “100 TIR’a kadar aracı olan 800’den fazla nakliye firması var. Bu firmalar küçülmeye gidiyor, eleman çıkarıyor. Hatta iflas eden de çok. Ayrıca belli periyodlarda yapılan filo yenileme işini de firmalar öteledi” diye konuştu. Tulgar ayrıca, “Komşu ülkelerdeki olaylar sonrası buralara taşıma yapan firmaların çoğu Avrupa pazarına yöneldi. Ancak Avrupa pazarında rekabet edebilemniz için belli bir kaliteyi sağlamanız ve sürdürülebilir olmanız gerekiyor. Bu firmaların çoğu bunu başaramadı, rekabet edemediler” dedi.
Üreticilerin 60 binlik pazar beklentisi hayal oldu
Ağır ticari araç pazarının önde gelen üreticilerinden Ford Otosan’ın Genel Müdürü Haydar Yenigün, “2011 yılında, ilerleyen yıllarda pazarın 60 binlere çıkacağı konuşuluyordu. Ancak son gelişmeler sonrası bu rakamlara ulaşmanın çok zor olduğunu görüyoruz. Benim şahsi görüşüm birkaç yıl sonra pazarın en fazla 30 binlere çıkacağı yönünde” dedi. Ford Trucks Genel Müdür Yardımcısı Serhan Turfan da ağır ticari araç satışlarındaki düşüşlerde güneydoğuda yaşanan siyasi gelişmelerin etkili olduğunu belirterek, Suriye ve Irak’a yapılan taşımalardaki düşüşlerinde lojistik firmalarının yatırımlarını azalttığını söyledi. Turfan Euro 5’ten Euro 6 motora geçilmesinin de maliyetleri artırdığını, bunun da satışlardaki düşüşte bir diğer etken olduğunu söyledi.
İnşaatın payı yüzde 50’ye çıktı
Ağır ticari araç pazarı küçülürken inşaat araçlarının payı ise önemli oranda arttı. Ford Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün, “3. Havalimanı gibi mega projelerin yanı sıra kentsel dönüşüm de son yıllarda inşaat araçlarının payını yüzde 50’lere kadar çıkardı” dedi. Scania Genel Müdürü İlhami Eksin de “İnşaat sektöründeki hareketlilik, halihazırda devam eden ve yeni başlayan mega projeler kamyon satışlarını domine etti” diye konuştu.
