Otomotiv sanayinin gündeminde yurt dışı yatırım var. Yan sanayi zaten birçok ülkede üretim yapıyor. Şimdi dışa açılması söz konusu olan sektör ana sanayi tarafı. Henüz Türkiye dışında üretim yatırımı olmayan otomotiv üreticilerinin ilk açılış durağı büyük olasılıkla Afrika’nın petrolü ve gazı olan, nispeten zengin ülkeleri olacak. ‘Afrika’da üretim”in gündeme gelmesinin birçok nedeni var. Bu bölgeye sektörü üretim ve ihracatta büyütmek için bakılıyor.
Fakat bu pazarlarda direkt ihracat yapmak artık kolay değil. Düşen petrol fiyatları bu ülkelerde gelecek kaygısı yarattı. Sanayiyi geliştirmek ve yerli üretime destek verme kararları alınıyor. Yüksek vergilerle ithalat kısıtlamaları geliyor. Geçtiğimiz günlerde en son Cezayir, 24 üründe kısıtlama getirdi. Otomotiv sanayi de bu bölgeye yatırımla girmeyi gündeme alıyor. Sadece depo gibi lojistik yatırımları değil üretim yatırımları konuşuluyor. Bir başka gelişme de Türkiye’de üretim yatırımı olmasa bile bazı markaların bölgeye açılmayı Türkiye üzerinden gerçekleştirmeyi planlaması… Peugeot bu markalardan biri.
Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, “Artık sadece ihracat değil gerekirse depo, gerekirse hafif üretim, gerekirse de işbirliği yapacağız. Çünkü girmek istediğimiz bu pazarlar farklı iş modellerini gerektiriyor” dedi. Tofaş CEO'su Cengiz Eroldu da yaptığı bir değerlendirmede, “Yeni hedef pazarımız Afrika. Hâlihazırda Egea Sedan’ı sembolik adetlerle Güney Afrika’dan Gana’ya hatta Fas ve Angola’ya ihraç etmeye başladık. Mısır ve Cezayir de şirketin gündeminde. Ancak bu pazarlar, zor pazarlar. Direkt ihracat yapmanız zor. Yerinde üretim ya da ortaklık için zorluyor” diye konuştu.
“Artık ihracat değil, yurt dışı yatırım diyoruz”
Bilindiği gibi Türkiye’deki otomotiv üreticilerinin tamamı yabancı veya yabancı ortaklı. Bu nedenle de dış yatırım sadece Türk otomotiv sektörünün büyüme ihtiyaçları için değil, aynı zamanda yabancı ortak ana üreticilerin ihtiyaçları için de gündeme geliyor. Zaten kararlar da ortakların masasında alınıyor. Afrika pazarı herkesin dikkatinde. Bölgede üretim sadece işçilik maliyetleri yönünden çekici değil. Lojistik avantajlar sağlıyor. Yerel otoriteler yatırımı zorluyor. Gelir düzeyi düşüklüğü bir handikap. Bunun için de enerji üretimi olan, nispeten gelişmiş ülkelerden girilecek bu bölgeye.
Tofaş CEO'su Cengiz Eroldu, “Yeni hedef pazarımız Afrika” derken sadece ihracattan söz etmedi. Çünkü bölgeye, Güney Afrika’dan Gana’ya hatta Fas ve Angola’ya kadar ihracat yapıyor. Mısır ve Cezayir’e bakıyorlar. Ancak sorun burada, bu pazarlara direkt ihracat zorlaşıyor. Hükümetler “yerli üretim” için baskı yapıyor. Aynı eğilim bazı Ortadoğu Arap ülkelerinde de dikkat çekiyor.
Yeni hedefleri doğrultusunda "Artık ihracat değil, yurt dışı yatırım diyoruz” vurgusu yapan Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, ‘hafif üretim” düşündüklerini söyledi. Arıkan, “Artık sadece ihracat değil gerekirse depo, gerekirse hafif üretim ve gerekirse işbirliği fırsatlarına bakıyoruz. Çünkü bazı ülkelerde sadece ihracatla başarılı olmanız zor. Petrol ihraç eden ülkelerde artık sadece ihracatla başarılı olmanıza imkan yok. Özellikle petrol fiyatlarındaki düşüş sonrası o ülkeler, ‘Petrolün üzerine yatamayız. Bizim de kısmı sanayicilik yapmamız, bu ülkede değer yaratmamız lazım’ tutumuna girdi. Bu yüzden ithalatlarına fazla gümrük vergisi koyup esas yerli üretimlerini destekleyecekler. Bizim de çok başarılı olduğumuz pazarlar var. O yüzden çeşitli iş modellerini kurmamız lazım. Çok ciddi pazar araştırmaları yapmaya başladık. Yani yurt dışı pazar atağımız başladı. Daha da agresif olacağız. Isuzu da bize bu konuda her türlü desteği vermeye hazır” dedi.
Peugeot Ortadoğu için İstanbul'u merkez yaptı
Peugeot Türkiye Genel Müdürü Laurent Pernet de şirketin globalde Afrika ve Ortadoğu pazarlarına odaklandığını ve bu pazarlarda farklı iş modelleri ile çalışmaya başladıklarını ifade etti. Parnet, bu pazarların artık bölgesel merkezlerle destekleneceğini söyledi. Örneğin Fas, Afrika için bölgesel merkezlerden biri oldu. Pernet, İstanbul'un da bölgesel merkezlerden biri olarak seçildiğini açıkladı. Peugeot, bunun için 5 Türk ve bir Fransızdan oluşan ekip kurdu. İran ve Filistin gibi ülkelere artık Türkiye'den de destek verilecek.
Yan sanayici global devler için Mağrip'e yatırım yaptı
TAYSAD Başkanı Alper Kanca, ana sanayicinin gündemine yeni giren yerinde üretim konusunun yan sanayici içinse geçmiş yıllarda başladığını hatırlatarak şu açıklamayı yaptı: “Yurt dışında üretim bizim için yeni bir konu değil. Çünkü birçok pazarda müşterimiz kendi fabrikalarına mal vermemizin şartı olarak o ülkelere gidip mevcut üretim tesislerine yakın olmamızı istiyor. Yaklaşık 1 sene önce de Peugeot ve Renault Türkiye'ye gelerek Magrip ülkelerindeki fabrikalarına tedarikçi aradılar. Bursa tedarikçilerini teşvik ettiler. O ülkelerin kalkınma ajanslarını getirdiler. Dolayısıyla yerinde üretim yan sanayici için önemli. Diğer taraftan ana sanayimizin yurt dışına yatırım yapması bize de olumlu yansıyacaktır” dedi.
Kaynak: Aysel YÜCEL / DÜNYA
