Merkez Bankası (TCMB) politika faizi olan bir hafta vadeli repo faizini 125 baz puan ile beklentilerin üzerinde artırarak yüzde 17.75'e yükseltti. TCMB 25 Nisan'dan bu yana 500 baz puan faiz artırmış oldu. TCMB'nin 2017 başından bugüne gerçekleştirdiği faiz artışı ise ile bugünkü adımla birlikte 950 baz puana ulaştı.
Piyasada haziran toplantısına yönelik olarak genele yayılmasa da, bir faiz artırımı beklentisi vardı. Ancak, 125 baz puanlık sert bir hamle beklenmiyordu.
Ekonomistler, yüksek mayıs enflasyonu ve fiyat artışlarının alt kalemler bazında genele yayılan bir eğilim göstermesinin TCMB’yi daha temkinli bir duruşa ittiğini belirtiyor.
"Genele yayılan enflasyon yükselişinin önemli etkisi var"
Şekerbank Başekonomisti Gülay Elif Girgin, beklentilerin ötesinde bir faiz artışının yapıldığını ve kuru aşağı çektiğini söyleyerek, "TCMB son bir ayda 425 baz puan faiz artışı yapmış oldu. Bu anlamda bankaya yönelik kredibilitenin artık sorgulanmayacağını düşünüyorum" dedi.
TCMB'nin enflasyonla ilgili fiyat artışlarının alt kalem bazında genele yayıldığına dikkat çektiğini söyleyen Girgin, "Enflasyondaki yükselişin sadece bir arz şoku nedeniyle yaşanmamış olduğunu gösteriyor bu söylem" dedi ve şöyle devam etti: "Bu genele yayılması söylemi geçici bir yükseliş olmadığına ve enflasyonda bir katılaşma olduğuna işaret ediyor. Metindeki en dikkat çeken taraf bu. TCMB'nin faiz artışının piyasasının beklentilerinin de ötesinde olmasında genele yayılan enflasyon yükselişinin önemli bir etkisi olduğunu düşünüyorum."
"Piyasaya şok verme amacı güdüldü"
QNB Finans Yatırım Baş Ekonomisti Burak Kanlı, faiz artırım kararının TL, hisse senedi piyasası ve uzun vadeli tahvil faizleri üzerinde oldukça olumlu etkide bulunacağı belirterek, "Önümüzdeki dönemde TL'de, diğer gelişmekte olan ülke para birimlerine kıyasla daha olumlu bir performans görebiliriz" dedi. Kanlı Foreks'e yaptığı açıklamada, çok uzun süredir TCMB'den, enflasyon görünümündeki bozulmayı durdurmak maksadıyla bu kadar kararlı bir hamle gelmediğini anımsatarak, "TCMB, 300 baz puanlık faiz artırımının üzerinden henüz 2 hafta geçmişken, piyasa beklentisi ve aslında piyasayı tatmin edecek artış miktarı çok daha sınırlı iken bu derece sert bir sıkılaşmaya giderek aslında piyasaya bir şok verme amacı güttüğünü düşünüyorum. Zira uzun soluklu trendleri kırmak için kurulu dengeyi bozup yeni bir denge kurmak gerekebilir. Bundan sonraki süreçte TCMB'nin faiz artırımına gitmekten imtina ettiğin görüşü raflara kaldırılacaktır" diye konuştu.
"Enflasyon riskleri konusunda endişeli bir tutum hakim"
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı, nisan ayından itibaren gerçekleşen ve mayıs ayı ile birlikte belirginleşen sıkı duruş kararlarının önümüzdeki dönemde hem kur istikrarının tekrar sağlanması hem de iç talep koşullarında yavaşlama yönünde etkilerinin görüleceği görüşünü paylaştı. Kıvcı Tokalı, sözlerini şu şekilde sürdürdü: "TCMB'nin parasal sıkılaştırmayı güçlendirmesinde ana unsur olarak, enflasyon ve enflasyon beklentilerinin bulunduğu yüksek seviyeler ve bunun fiyatlama davranışında yarattığı riskler ön plana çıkmaktadır. Her ne kadar kur ve petrol fiyatlarındaki artışa bağlı olarak enflasyondaki yükselişte maliyet unsurları öne çıkıyor olsa da, fiyat artışlarının alt kalemler bazında genele yayılan bir eğilim göstermesinin enflasyon görünümü açısından Banka'yı daha temkinli bir duruşa ittiği açıkça görülmektedir. Üstelik, iç talep koşullarının daha ılımlı bir görünüme işaret ettiğine dikkat çekmesine karşın, enflasyon riskleri konusunda endişeli bir tutumun hakim olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca, enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar da para politikasında sıkı duruş korunacak risklerin artması durumunda ise ek sıkılaştırma gündeme gelebilecek. İçeride artan enflasyon risklerine ek olarak, dışarıda güçlenen normalleşme eğilimi ve gelişen merkez bankalarında oluşmaya başlanan baskısı, para politikasında güçlenen sıkılaşmada etkili ve kalıcı olacağını söyleyebiliriz. Nisan ayından itibaren gerçekleşen ve Mayıs ayı ile birlikte belirginleşen sıkı duruş kararlarının önümüzdeki dönemde hem kur istikrarının tekrar sağlanması hem de iç talep koşullarında yavaşlama yönünde etkilerini göreceğimizi düşünüyoruz. Mevcut durumda, bu yıla ait büyüme tahminimiz %4 yılsonu enflasyon beklentimiz ise %12."
"Yüksek mayıs ayı enflasyonu sonrası proaktif bir hamle"
GCM Forex Araştırma Uzmanı Enver Erkan ise hazirandan itibaren sadeleşme kapsamında yeni politika mekanizmasını çalıştıran TCMB'nin, PPK toplantısında piyasa beklentilerinin ötesine geçtiğini ve Londra toplantılarından sonra öngörülen faiz artırım hamlesini gerçekleştirdiğini söyledi. Erkan, şu değerlendirmeyi yaptı: "Bozulan enflasyon dinamikleri ve ileriye dönük beklentileri dikkate alan Merkez Bankası, yüksek gelen Mayıs ayı enflasyonundan sonra proaktif bir hamleyle politika faizinde 125 baz puanlık artışa giderek %16,5’tan %17,75’e çıkarmış oldu. GCM Menkul Kıymetler Araştırma Departmanı olarak Merkez Bankası’nın 100 baz puan faiz artışı yapacağını öngörmekteydik.
Londra toplantılarından beri kurda 4,80’lerden 4,50’lerde normalleşme dönemine kadar faiz artırım beklentilerinin önden yüklemeli olarak fiyatlanmış olduğunu söyleyebiliriz. Kabataslak 4,45 - 4,8 bölgesi kur için kritik. Bu bölge altında kalıcılık sağlanırsa 4,40’ların altına hareket de mümkün olabilir, bir miktar tepki ise sürpriz olmaz. Daha fazla düşüş olacak mı, yoksa bir miktar tepki mi gelecek sorusunun cevabı için bu aralığa dikkat edilmelidir. Uzuz vadeli tahvil faizlerinin bir miktar rahatlamasını ve gevşemesini bekleyebiliriz."
